Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

149 TBB Dergisi 2018 (139) Işıl EGEMEN DEMİR Devletler, vatandaşlığın hile, yalan beyan veya gerçeğin saklanması gibi hallerde elde edilmesi durumunda çocuğun da vatandaşlığını kaybedeceği hususunu kanunda öngörebilirler. 44 Sözleşme m. 7 /(3) kişinin, vatandaşlığını kaybetmesi durumunda vatansız kalması tehli- kesi varsa, o halde kişinin vatandaşlığının kaybı sonucunu doğuracak bir işlem yapılamayacağını belirtmekle birlikte, hile, yalan beyan, ger- çek durumun saklanması gibi haller sonucu vatandaşlığın kazanılması halleri bu kapsam dışında tutulmuştur; yani vatandaşlığın hile, yalan beyan, gerçek durumun saklanması gibi haller sonucu vatandaşlığın kazanıldığı hallerde, kişi devletin bu tasarrufu sonucu vatansız kala- cak olsa bile, devlet söz konusu vatandaşlığı iptal edebilir / geri ala- bilir. 45 Vatandaşlığa alınma kararının hile, yalan beyan veya gerçek duru- mun gizlenmesi nedenleriyle hükümsüz kılınması hukukumuza Av- rupa Vatandaşlık Sözleşmesi ile girmemiştir. Vatandaşlığa alınma ka- rarının iptali kurumu, İsviçre Vatandaşlık Kanunu’ndan 46 esinlenerek, 44 Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi m. 7 f. 1/ (f) İngilizce metninde; “where it is estab- lished during the minority of a child that the preconditions laid down by internal law which led to the ex lege acquisition of the nationality of the State Party are no longer fulfilled;” Almanca metninde; “Feststellung während der Minderjährigkeit eines Kindes, daß die durch innerstaatliches Recht bestimmten Voraussetzungen, die zum Erwerb der Staatsangehörigkeit des Vertragsstaats kraft Gesetzes geführt haben, nicht mehr erfüllt sind;” şeklinde ifade edilmiştir. Bunun Türkçe karşılığı şu şekildedir: “Çocuğun küçüklüğü sırasında, vatandaşlığın kanun gereği kaza- nılmasını sonuçlayan iç hukukta belirtilmiş şartların, artık sağlanmadığının/orta- dan kalktığının tespit edilmesi” Benzer çeviri için bknz: Feriha Tanrıbilir, “Avru- pa Vatandaşlık Sözleşmesi ve Türk Hukuku”, Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt: 22, S: 2, 2002, s. 805 vd. 45 European Convention on Nationality Strasbourg, 6.XI.1997, European Treaty Seri- es - No. 166, https://rm.coe.int/168007f2c8 , E.T: 21.05.2018. 46 Bundesgesetz über Erwerb und Verlust des Schweizerbürgerrechts vom 29.09.1952, 30.09.1952 t. RG, İsviçre Vatandaşlığının Kazanılması ve Kaybı Hak- kında 29.09.1952 tarihli Federal Kanun, (Bürgerrechtsgesetz, BüG), m. 41’e göre, vatandaşlığa alınma, yanlış beyanlar veya önemli olayların gizlenmesi sonucun- da hile ile elde edilmişse, İsviçre Adalet ve Polis departmanı tarafından menşe kantonun yetkili makamının onayıyla iptal edilebilir. Aynı şartlarda 12 – 17 mad- delerine binaen vuku bulan vatandaşlığa alınma kararları da kanton makamları tarafından iptal edilebilir. İlk yayınlandığı haliyle kanun, vatandaşlığa alınma ka- rarından itibaren 5 sene içerisinde iptaline cevaz veriyordu. Fakat sürenin dolma- sına yakın ya da dolmasından sonra kanuna aykırılıkların varlığının anlaşılması durumunda sorun çözümsüz kalıyordu. Yetkili merciiye, vatandaşlığa alınma ka- rarına yol açan kanuna aykırılıkların bildirilmesi, durumun araştırılması ve karar verilmesi süreci çoğu zaman beş senelik süre bittikten sonra tamamlanıyor ve bu nedenle de iptal kararı artık verilemiyordu. Kanun koyucu yeni bir düzenleme