Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

200 Çevrenin Korunmasına İlişkin İptal Davalarında Kişisel Menfaat Kavramı köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulun- dukları ilçenin belediyesine katılmıştır. Aynı Kanun’un Geçici 1. maddesinin 13. fıkrasında; “1. maddeye göre tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin mahkemelerde süren davalarında katıldıkları ilçe belediyesi taraf olur” hükmü yer almakta- dır. 75 Ancak kanaatimizce çevre ile ilgili davalarda tüzel kişiliği bulun- masa dahi köy muhtarlığının idari yargıda iptal davası açma konusun- da menfaati bulunmaktadır. Ancak, kalker ocağı ve kırma eleme tesisi kapasite artışı projesi hakkında verilen ÇED olumlu kararının iptali için Adatepe Muhtarlığı adına muhtar tarafından açılan davada; “… tüzel kişiliği bulunmayan mahalle muhtarlığının, davada taraf olma ehliyetinin ve mahalle adına dava açma yetkisinin bulunmaması nedeniyle, davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerektiğine” ilişkin bir karar vermiştir. 76 Yine Fırat nehri Karasu üzerinde yapılması planlanan Kemah Barajı ve Hidroelektrik Santrali HES I ve HES II Projeleri için verilen ÇED Olumlu Kararının iptali talebiyle açılan davada, aşağıda ayrıntılı olarak incelenen istikrar ilkesine değinilerek, projenin etki alanı dışında olduğundan bahisle bazı köy muhtarlıklarının menfaat ihlallerinin bulunmadığı yönünde karar verilmiştir. 77 Esasen dava konusu ÇED Olumlu Kararının ip- tal edildiği bu davada, bir Hidroelektrik Santralinin doğada tahribat yaratabileceği öngörülmüş ancak bu tahribatın boyutu, nereleri tam olarak etkileyebileceği kesin bir şekilde açıklanamamıştır. Planlanan santrale yakın bir yörede ikamet etmese bile, yurdunun doğal kay- naklarının tahribinden dolayı kendini sorumlu hisseden ve bunları korumak isteyen herkesin menfaati doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenebilmektedir. Bu nedenle de çevre davalarında menfaat ilişkisi geniş tutulmaktadır. Üstelik çevre sorunlarının idari sınır tanımadığı, bu yerel sorunların tüm ülkeyi hatta tüm dünyayı etkileyen küresel 75 Bu hüküm Kanun’un “Yürürlük” başlıklı 36. maddesi uyarınca ilk mahalli idare- ler genel seçiminin yapıldığı 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmakta- dır. 76 Danıştay On Dördüncü Dairesinin 11.05.2016 tarih ve E.2016/741, K.2016/3727 sayılı kararı. 77 Danıştay On Dördüncü Dairesi’nin 02.06.2016 tarih ve E.2015/10673, K.2016/4590 sayılı kararı.