Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

225 TBB Dergisi 2018 (139) Erdem ATEŞAĞAOĞLU / Ceyhun ELGİN 642/2). Bu hüküm, paylı mülkiyetin sona erdirilmesi için açılan davada paylaşma biçiminin düzenlendiği TMK md. 699/2 ile aynı mahiyettedir. Elbirliği halinde mülkiyet ancak mal devredildiğinde, topluluk da- ğıldığında veya paylı mülkiyete geçildiğinde sona ermektedir. Elbirli- ği ile mülkiyette paylaştırma , diğer bir ifadeyle ortaklığın giderilmesi ise, dava yolu dâhil aksi belirlenmemişse kural olarak paylı mülkiyet hükümlerine göre yapılmalıdır (TMK md. 703). 9 Dolayısıyla, elbirliği halinde mülkiyette ortaklığında giderilmesi davası, paylı mülkiyetin dava yoluyla sona erdirilmesine - yargısal paylaşmaya- ilişkin aşağıda yer verdiğimiz esaslar çerçevesinde yürütülmektedir. 2. Ortak Mülkiyetin Dava Yoluyla Sona Erdirilmesi Paylı mülkiyette paydaşlardan her biri, müştereken malik oldu- ğu malın paylaşılması suretiyle payının kendisine verilmesini her za- man 10 isteyebilir. Bu durum, hiç kimsenin mülkiyetteki paylı halin de- vamına zorlanamaması esasına dayanmaktadır. 11 Bu bağlamda, paylı mülkiyete tabi malın paylaşılması yönündeki bu istek (izale-i şüyu be- yanı) paydaşlara ulaştırılarak tüm paydaşların katıldığı iradi paylaş- ma (paylaşma sözleşmesi) veya paylaşmada anlaşma sağlanamama- sı durumunda dava açılarak yargısal paylaşma gerçekleştirilebilir. 12 Bunlardan çalışma konumuzu oluşturan yargısal paylaşma – ortaklığın giderilmesi davası/paylaşma davası – hakkında TMK md. 699/2 hükmün- de, “ paylaşma biçiminde uyuşma sağlanamazsa, paydaşlardan birinin istemi üzerine hâkim, malın aynen bölünerek paylaşılmasına, bölünen parçaların 9 Bkz. Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin 11.05.1998 tarihli ve 1998/4001 ve 1998/4018 sayılı kararında, “Dava konusu taşınmazların iştirak halinde mülkiyet olarak tapuda kayıtlı oldukları görülmektedir. Ortaklığın giderilmesi davası açılabilmesi ve bu konuda karar verilebilmesi için paydaşlığın müşterek mülkiyet şeklinde olması veya müşterek mülkiyete dönüşmesi gerekmez” denilmektedir. Kazancı İçtihat Bilgi Bankası (14.05.2018) . 10 Ortaklığın giderilmesi davalarının uygun olmayan zamanlarda açılamaması hakkında ayrı bir hükme yer verilmiştir (TMKmd. 698/son). Bu hüküm gereğince, paylaşmanın hissedarlar için zararlı olduğu zamanlar uygun olmayan zamanlar olarak değerlendirilir ve her olayın özelliği dikkate alınarak uygun olmayan bu zamanlar davaya bakan hâkimin takdiriyle TMK md. 2 hükmündeki dürüstlük kuralına göre belirlenir. Konu hakkında bkz. Ruhi/Ruhi, s. 299. 11 Zekeriya Kürşat, Paylı Mülkiyetin Sona Ermesi, Arıkan Basım, İstanbul, 2008, s.166. 12 Ayrıntılı bilgi için bkz. Eren, s. 122-127; Oğuzman/Seliçi/Oktay Özdemir, s. 340; Aybay/Hatemi, s. 134, 135; Özcan, s. 157-178.