Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

226 Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şüyu) Davaları: Taşınmaz Satışları için İstatistiksel Bir Analiz değerlerinin birbirine denk düşmesi halinde eksik değerdeki parça para eklene- rek denkleştirme sağlanmasına karar verir ” şeklinde bir düzenlemeye yer verilmektedir. Uygulamada ise ortaklığın giderilmesi davaları genel- likle, elbirliği ile mülkiyet halindeki mirasçılar arasında mal paylaşımı girişimlerinin sonuçsuz kalması üzerine paylaşma görüşmelerinden tatmin olmayan mirasçı tarafından açılmaktadır. 13 Görüldüğü üzere; ortaklığın giderilmesi davaları, paydaşların paylaşma isteğinin kendisinde veya paylaşmanın biçiminde anlaşa- maması durumunda açılmaktadır. Paydaşlardan biri, bu davayı aça- rak malın eğer varsa mevcut paydaşlık oranlarına göre maddi olarak bölünmesine ve şayet bu mümkün değilse artırma yoluyla satılıp para- sının paydaşlara paylar oranında bölüştürülmesine yönelik mahkeme kararı tesis ettirmek ister. 14 Mahkeme de payın miktarı ve paydaşların sayısı imkân veriyorsa talep halinde aynen taksim, aksi takdirde malın satılarak satış bedelinin ortaklara/paydaşlara dağıtılması şeklinde sa- tış yoluyla taksim olarak paylaşmaya karar verir. 15 Bu suretle, üzerin- de anlaşmaya varılamamış paylaşma işi kurucu nitelikteki mahkeme kararı ile yerine getirilmiş olur. Ortaklığın giderilmesi davaları, tarafların hem davacı hem de davalı durumda olduğu iki taraflı davalardandır. 16 İki taraflı davalar arasında sayılmaları sebebiyle, yargılama esnasında davacı ve davalı tarafın hak- ları ve talepleri aynı şekilde ele alınmalıdır. Bu noktada; taraflar pay- lı mülkiyete konu malların sadece aynen taksimini talep etmişlerse ya aynen taksim yönünde ya da davanın reddi yönünde karar verilebilir. Davacının aynen taksim talebine karşılık davalı satış isteminde bulun- muşsa, yapılan inceleme sonucunda aynen taksim mümkün olmadığı zaman davalının talebine uygun şekilde malların satış suretiyle ortak- lığın giderilmesine karar verilebilmektedir. 17 Tarafların aynen taksim mümkün iken doğrudan satış suretiyle ortaklığın giderilmesini dava yoluyla talep etmeleri durumunda ise davanın reddi gerekmektedir. 18 13 Ruhi/Ruhi, s. 19. 14 Eren, s. 124, 125; Kürşat, s. 267; Oğuzman/Seliçi/Oktay Özdemir, s. 339, 340. 15 Ruhi/Ruhi, s. 14. 16 Hasan Erdoğan, Ortaklığın Giderilmesi (İzalei Şuyu) Davaları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2008, s. 322; Özcan, s. 160. 17 Erdoğan, s. 322, 323; Aybay/Hatemi, s. 162. 18 Erdoğan, s. 323.