Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

228 Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şüyu) Davaları: Taşınmaz Satışları için İstatistiksel Bir Analiz larında yetki sözleşmesinin, HMK md. 12 hükmünün kamu düzenine ilişkin olması sebebiyle geçerli olmadığı, taşınırlar için ise söz konusu yetki sözleşmesinin yapılabileceği ve birden fazla taşınmaza ait paylaş- ma davalarında taşınmazlardan birinin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğu (HMK md. 12/3) hususları vurgulanmalıdır. 21 Taşınır ve taşınmaz malların birlikte paylaşma davasına konu olması durumun- da; bu mallar aynı yerde bulunuyor ise dava o yerde ve şayet taşınır ile taşınmaz mallar ayrı yerlerde bulunuyorsa da taşınırlar için davalının yerleşim yeri mahkemesinde, taşınmazlar için de taşınmazın bulundu- ğu yer mahkemesinde (HMK md. 6/1) açılır. 22 Miras bırakanın tereke- siyle ilgili açılacak ortaklığın giderilmesi davasında yetkili mahkeme, miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir (HMK md. 11/1). Ortaklığın giderilmesi davaları sadece paydaşlarca veya ortak ma- liklerce açılabilmektedir. 23 Borçlu paydaşın/ortağın alacaklısı bu da- vayı açamaz. Zira bu alacaklı, elbirliği/paylı mülkiyete konu maldaki borçlunun payını bağımsız olarak haczettirip sattırabilmektedir. 24 Tek bir paydaş/ortak veya birden fazla paydaşın/ortağın birlikte açabi- leceği bu davaların davalı tarafı ise, davacı/davacılar dışındaki diğer paydaşlar/ortaklardır. Davacının küçük, kısıtlı veya tüzel kişi olması durumunda bunların kanuni temsilcileri olan veli, vasi veya şirket yö- neticileri vasıtasıyla davalar açılacaktır. Davacı veya davalı paydaşın/ ortağın yargılamadan önce veya sonra ölmesi durumunda ise, davayı mirasçılarının takip etmesi ve sonuçlandırması mümkündür. 25 Ayrıca 21 Balcı, s. 128; Ahmet Cemal Ruhi, PaylaşmaDavaları, SeçkinYayınevi, Güncellenmiş 3. baskı, Ankara, 2013, s. 101; Erdoğan, s. 209-211. 22 Arslan/Kırmızı, s.34; Ruhi, s. 100. 23 Bu bağlamda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (AA- TUHK) md. 1 hükmü kapsamında kamu alacaklısı olan idarenin, AATUHK md. 63’de, “Tahsil dairesi, borçlunun haklarının tasfiye bakımından onun haiz olduğu bütün salahiyetleri kullanarak bir intifa hakkı veya taksim edilmemiş bir miras veya iştirak halinde tasarruf olunan bir mal hissesi gibi malların paraya çevrilebilir hale gelmesini genel hükümler dairesinde sağlar. Bu suretle paraya çevrilebilir hale ge- len mallar hakkında da bu kanun hükümleri tatbik olunur” şeklindeki düzenleme uyarınca paydaşlığın giderilmesi davasında taraf olabilmesi mümkün olmaktadır. Devletin paydaş olduğu mallar için Hazine, vakıfların paydaş olduğu mallarda Va- kıflar Genel Müdürlüğü, il özel idaresinin paydaş olduğu mallarda valinin veya onun görevlendireceği kimsenin ve belediyelerin paydaş olduğu mallarda ise bele- diye başkanı veya onun temsil yetkisi verdiği avukatın ortaklığın giderilmesi dava- sını açması mümkündür. Ayrıntılı bilgi için bkz. Erdoğan, s. 223-225. 24 Erdoğan, s. 223. 25 Balcı, s. 130; Arslan/Kırmızı, s. 49; Erdoğan, s. 266; Yargıtay 14. H.D.’nin 14.05.2014