Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

YATIRIM ANTLAŞMALARINDA YER ALAN ADİL VE EŞİT MUAMELE İLKESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ LEGAL CHARACTERISTIC OF THE PRINCIPLE OF FAIR AND EQUITABLE TREATMENT Oğuz Kaan PEHLİVAN * Özet: İkili ya da çok taraflı uluslararası yatırım antlaşmalarının giderek yaygınlaşmasıyla, küresel çapta bir yatırım akışı önündeki bariyerler giderek zayıfladı. Ev sahibi ülkelerdeki yatırımların korun- ması noktasında zaman içerisinde gelişen standartlar, yatırımların ev sahibi ülkenin hukukundan bağımsız olarak korunmasını sağlayacak ayrı bir uluslararası hukuk rejimi ve prensipleri olarak gelişme göster- di. Bağımsız uluslararası prensip ve esasların, devletlerin karşılıklı ya da çok taraflı imzaladıkları yatırım antlaşmalarında yer aldığını görü- yoruz. Birtakım ilkelere bu antlaşmalarda yer verilmesi, bu ilkelerin hukuki niteliğini tartışmayı zorunlu kılmaktadır. Bu ilkelerin, Adalet Divanı Statüsü’nün 38. maddesinde öngörülen uluslararası hukukun kaynaklarına ilişkin epistemolojik modelde, hangi başlık altında yer aldığının tespiti önem taşımaktadır. Zira bu prensiplerin hukuki et- kileri ve uygula(n)ma noktasında bağlayıcılığı, hukuki niteliklerine göre değişiklik gösterecektir. Adil ve eşit muamele ilkesi, ikili ya da çok taraflı pek çok yatırım antlaşmasında yer almaktadır. Bu ilkeye, antlaşmalarda norm boyu- tuyla yer verilmektedir. Bu makale, adil ve eşit muamele ilkesinin hu- kuki niteliği konusundaki tartışmalara katkı sunmayı amaçlamakta- dır. Bu ilke, örf ve adet hukuku kuralı mıdır ya da örf ve adet hukuku kuralına dönüşmüş müdür? Bu ilke, hukukun genel prensibi olarak kabul edilebilir mi? Soruları bu makalenin kapsamı içerisindedir. Pe- şinen belirtmek gerekir ki, bu ilke, örf ve adet kuralı ya da hukukun genel prensibi olarak kabul edilemez, sadece yer aldığı ilgili antlaş- malarda norm niteliğini haizdir. Anahtar Kelimeler: Adil ve Eşit Muamele İlkesi, Yatırım Antlaş- maları, Örf ve Adet Hukuku, Hukukun Genel Prensipleri Abstract: With the proliferation of bilateral and multilateral in- vestment treaties, obstacles to investment flow has weakened. The protection of the investment in the host countries became more important and challenging than ever. Therefore, States, in order to protect their investors abroad, developed and inserted certain independent international standards within these treaties. Defining their legal nature in accordance with the article 38 of the Status of * Avukat, Ankara Üniversitesi Doktora Öğrencisi