Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

259 TBB Dergisi 2018 (139) Salimya GANİYEVA Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme 3 ve di- ğer bazı uluslararası belgelerle 4 de güvence altına alınmıştır. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 23. madde hükmüne göre : “1. Herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullar- da çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır. 2. Herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır. 3. Herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma ön- lemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır”. AİHS’in 4. madde hükmü ile de kölelik ve zorla çalıştırılma yasaklanmıştır. Uluslararası metinlerdeki kabule rağmen, hemen her devletin ya- bancıların çalışma hak ve özgürlüklerini belirli sınırlamalara tabi tuttu- ğu görülmektedir. Hemen her devlet, ülkesinin ekonomik durumunu, kamu düzeni, kamu yararı, kamu sağlığı, çalışma hayatının korunması gibi gerekçelerle yabancıların çalışmasına bir kısım sınırlamalar yapı- labileceği hususunda pozitif düzenlemelere hükümler koymaktadır. 5 Konuya Türk hukuku açısından yaklaşıldığında, Türk hukukunda da çalışma hakkının 1982 tarihli Anayasa 6 ile güvence altına alındığı ve konunun diğer kanun ve yönetmelikler ile açıklığa kavuşturulduğu görülmektedir. Ancak Türk kanun koyucu da çalışma hakkını düzenlerken, ya- bancıların ülkede çalışmasını belirli sınırlamalara tabi tutmuştur. Hatta bazı sınırlamalar, Türkiye’de ikamet eden ve diğer yabancılara 3 RG:19.03.54-8662; Bundan sonra kısaca AİHS olarak anılacaktır. İngilizce metin için bkz.: http://www.thefullwiki.org/Convention_for_the_Protection_of_Hu- man_Rights_and_Fundamental_Freedoms 4 Örneğin, Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair 1999 tarihli Sözleşme (RG:08.07.2004-25516). 5 Erdoğan Göğer, Yabancılar Hukuku, Sevinç Matbaası, 2.Bası, Ankara, 1976; s. 75; Ayrıca Göğer’e göre, vatandaşın refahı yabancıya nazaran daha üstün oldu- ğu için, “vatandaşların ekonomik varlığını korumak için yabancının çıkarlarının feda edilmesi mümkündür”; Göğer, s. 75; Vahit Doğan, Türk Yabancılar Hukuku, Savaş Yayınevi, Yenilenmiş 2. Baskı, Ankara, 2017, s. 195-196; Bilgin Tiryakioğlu, “Türk Hukukunda Yabancıların Oturma ve Çalışma Hakkı”, AÜHF Dergisi , An- kara 1997, Cilt:46, Sayı:1, s. 80. Tiryakioğlu’na’na göre de, bazı ülkelerde “kamu yararı” kavramına zaman zaman başvurularak vatandaşların kayırılması amacına dönük sınırlandırmalara hâlâ yer verildiği görülmektedir. Yazarın tabiriyle “va- tandaşı, çalışma alanında yabancının rekabetine karşı koruma ” , Tiryakioğlu, s. 80. 6 RG: 09.11.1982-17863.