Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

297 TBB Dergisi 2018 (139) Nükhet YILMAZ TURGUT gözükmektedir. Bu sorunlar, göçmenlerin mağduriyet konumlarına ve nedenlerine, risklerin niteliğine ve derecesine, sürece dâhil olan devletlerin politik ve ekonomik durumlarına bağlı olarak karmaşık ve çok yönlü boyutlara ulaşmaktadır. Bu aşamada çözüm açısından ön plana çıkan yaklaşım gidericiik olmaktadır. Ancak konuya kuramsal açıdan yaklaşıldığında, makro boyutla yakın ilişkisi bir yana, mikro boyutun kendi içindeki kapsayıcılığı, ister istemez gidericilikten ön- leyiciliğe kaymayı gerektirmektedir. Böyle bir kayış kuşkusuz soru- na etkili çözümler bulmada yararlı olacaktır. Ancak, önemli olan bu olgunun pratikte karar verici ve uygulayıcı resmi çevreler tarafından ne ölçüde dikkate alınıp uygulanacağıdır. Nitekim bu gerçek dikkate alındığında, göçün, nedenleri sorgulanmaksızın önlenmeye çalışılma- sının doğru bir yaklaşım olmadığı görülecektir. Kısaca vurgulanırsa, makro boyuttaki önleme ilkesinin gereği ya- pılmadığı takdirde, sonraki aşamadaki (mikro boyuta ilişkin) girişim- ler sorunun büyümesini engelleyemeyecektir. Sorun büyüdükçe mağ- duriyet durumları aciliyet kazanacağından, sadece bunlara yönelik kısa vadeli önlemler üzerinde odaklanma kaçınılmaz olacak, böylece önleyiciliği sağlama hedefinden iyice uzaklaşılacaktır. Kısa vadeli ve somut önlemlerin de devletlerin menfaatleri temelinde politik dürtü- lerle alınması, bu kısır döngü durumunu artıracaktır. B. SORUNUN NEDENLERİ 1. Nedenler : En geniş anlamıyla çevrenin unsurlarındaki olum- suz değişiklikler (kısaca çevrenin bozulması) asıl nedeni oluşturacak- tır. Genel nitelikli bu saptama açısından bir tereddüt olmadığı gibi, durum, çeşitli somut nedenler temelinde ön plana çıkan örnekler verilip ayırımlar yapılarak daha açık hale getirilebilmektedir. Resmi belgelerde ve öğretide, nedenler konusunda, çoğunlukla yapılan ayı- rım ikili olup, yavaş yavaş gelişen olaylar ( slow onset events ) ile aşırı hava olayları olarak da tanımlanan, aniden gözüken olaylar ( rapid on- set events ) şeklindedir. İlkinde, çevrede zaman içinde adım adım, bir- birlerini katlayarak oluşan olumsuzluklar (çevre sorunlarının zaman içinde birikmesiyle görülen bozulmalar: çölleşme, biyolojik çeşitlilik kaybı, arazi ve orman kayıpları, buzulların erimesi, sıcaklık ve deniz seviyesinin yükselmesi, tuzlanma); ikincisinde ise, birdenbire ortaya çıkan olaylar (kuraklık, sıcak hava dalgaları, fırtınalar, seller, tropik