Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

315 TBB Dergisi 2018 (139) Nükhet YILMAZ TURGUT Girişimlerin sonuçları açısından ise hem riskler hem de etkililik (işlev- sellik) yönünden görüşler mevcuttur. İlk açıdan ortaya çıkan kaygı, böyle bir girişimin, MS’nin mülteciler için getirdiği, mevcut koruma rejimini zayıflatarak geri dönüşe yol açabileceğidir. Bu kaygı bizzat BMMYK tarafından da vurgulanmış ve MS’ndeki koruma standartla- rının düşürülmesi sonucunu doğuracak devletlerarası görüşmelerin tetikleneceğine işaret edilmiştir. 80 Öğretide de, mültecileri kabul eden ülkelerin tutumu açısından, bunların koruma ve yardım sorumlu- luklarında azaltmaya gidilebileceği türünde 81 benzer görüşler ortaya konulmuştur . İşlevsellik açısından gösterilebilecek bir örnek ise, çev- re nedeniyle göç edenlerin durumunun, bu alanın özgünlüğü (göç- menlerin ülkelerini bırakmamak istememeleri ve kendi ülkelerinden yardım alabilecek konumda olmaları) yüzünden farklı bir korumayı gerektirdiğidir. 82 Yine bu bağlamdaki bir başka nokta, belirtilen öneri- lerin, çevre göçmenleri arasında sayıları çok daha fazla olduğu ortaya konulan, ülke içinde göç edenleri kapsamayacağıdır. Mülteci hukukunun geniş yorumlanmasına özellikle Afrika ve Latin Amerika’da umut bağlanmıştır. Buralarda yaşanan felaketler ile konuya ilişkin bölgesel sözleşmelere 83 BM Mülteci Sözleşmesinin dar kapsamından daha geniş hükümler eklenmesi de bunda etkili olmuş- tur. Ancak bu geniş hükümler çevre göçmenlerini kapsamadığından yine yorumu gerektirmektedirler. Yeni hükümler, “kamu düzeni- ni ciddi şekilde bozan olaylar” ya da bu nitelikli “diğer olaylar” gibi nedenlerle ülkelerinden ayrılanların da mülteci sayılmasıdır. Ancak kamu düzeni kavramı geleneksel hukukun bir kavramı olup, onun, kendisine yüklenen yerleşik anlamlar dışında, yepyeni sorunlara yanıt verecek şekilde yorumlanmasını beklemek güçtür. Esasında, ekolojik gerçeklerden hareketle geliştirilen, “ekolojik kamu düzeni” kavramı 84 s.41,72; Cooper, s.500; Keane, s.215-217. 80 UNHCR, The Environment …, s.7; UNHCR, Forced Displacement .., s.10. Ayrıca bk. EP, Climate Refugees.., s.41. 81 Keane, s.214-217; McCue, s.177. 82 Biermann-Boas, s.74; Williams, s. 508-509. 83 Afrika Birliği Örgütünce 1969’da kabul edilen sözleşme (Convention Governing the Specific Aspects of Refugee Problems in Africa -”OAU Convention”-) ile 1984 tarihli ve Latin Amerika’ya ilişkin olan, Mülteciler Konusunda Cartegana Bildir- gesi (Cartagena Declaration on Refugees, Colloquium on the International Protec- tion of Refugees in Central America, Mexico and Panama). 84 Bk. Turgut, Çevre Politikası ve …, s.71.