Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

327 TBB Dergisi 2018 (139) Nükhet YILMAZ TURGUT ların çevre göçmenlerinin mağduriyetlerinin giderilmesi için yorum- lanmasında yoğunlaşmıştır. 1. İklim Değişikliği Sözleşmelerini Dayanak Alma Öğretideki ve resmi düzeylerdeki çalışmalarda çoğunlukla iklim değişikliği mevzuatında odaklanmanın temel nedeni, çevresel göçe yolaçan felaketlerle iklim değişikliği arasında, giderek daha net bağ- lantı kurulmasıdır. Konuya özellikle mağduriyetler düzeyinde yakla- şıldığı da dikkate alındığında, bu bağlantılardan hareketle mağdurla- rın gereksinimleri için somut önlemler alınabileceğinin düşünüldüğü söylenebilir. Bu çalışmalarda 109 konu iklim değişikliği kapsamında ele alındığı için kullanılan sözcükler de iklim ile ilişkilendirilmiştir (ik- lim nedeniyle yerinden olma, iklim nedeniyle göçe zorlanma gibi) . Bu yüzden aşağıda, konuyu bu bağlamda irdeleyen çalışmalara ilişkin açıklamalarda bu sözcükler kullanılacaktır. İklim değişikliği sözleşmeleri açısından ilk ve temel metin, 1992’de kabul edilen BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC- BMİDÇS) 110 olup, sonrasında, bunu tamamlayıcı diğer sözleşmeler (Kyoto Protokolü-1997 ve Paris Anlaşması-2015) sözleşmeler gelmiş- tir. Ayrıca, ilk sözleşmenin gereğini yerine getirmek için, uluslararası düzeyde yıllık olarak yapılan “iklim değişikliği taraflar toplantıların- daki” kararlar ile Hükümetlerarası İklim Değişikliği Panel’nin (IPCC) raporları da sözleşmelerle birlikte hüküm ifade etmektedir. Bütün bu metinlerde, sorunu “doğrudan esas alan net belirlemeler” henüz ol- mayıp, sadece yeni tarihli olanların bazılarında konuya “değinme” niteliğinde hükümler vardır. Ayrıca uluslararası çevre sözleşmeleri bireyleri değil, doğrudan devletleri hedef almakta, onlara yönelik yü- kümlülükler getirmektedir. Bu nedenlerle, çalışmalardaki ortak amaç, her şeyden önce, bunlardaki bazı genel hükümlerin, yorum yoluyla, iklim yüzünden yerinden olanlara uygulanabilirliğinin araştırılması olmuş; konuya “değinen” hükümler de genel hükümlerle bağlantıla- rıyla dikkate alınmıştır. 109 Nishimura; Kuusipalo; Singh; McAdam, “From the Nansen..”; Biermann-Boss, “ ..”; Lyster; Lyster-Burkett. 110 United Nations Framework Convention on Climate Change (Türkiye hem bu söz- leşmeye hem de Kyoto Protokolüne taraftır).