Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

76 Yasama Sorumsuzluğu Kurumu, Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım:Türkiye ve Amerika ... Diğer taraftan yine Türk hukuku açısından değerlendirildiğinde, hakaret ve sövme suçları mutlak yasama sorumsuzluğunun kapsamı- na girse de vekillerin bu konuda dikkatli olması, temsilcilik görevine yakışır şekilde davranmaları gerekmektedir. Zira iki yüzyıllık Ameri- kan Meclis tarihine baktığımızda 111 sadece iki (2) Meclis üyesi rüşvet suçundan suçlu bulunarak cezalandırılmıştır. ABD’deki uygulamada, rüşvet suçunun sorumsuzluk kapsamında olmadığı görülmektedir. Aynı şekilde, bir milletvekilinin parlamentoda kullandığı oy sorum- suzluk kapsamına girmekle birlikte milletvekilinin herhangi bir yönde oy kullanması için rüşvet alması durumunda bunun yasama sorum- suzluğu kapsamına girmesi düşünülemez. Zira rüşvet suç teşkil et- mektedir ve kişisel menfaat kullanılan oya tesir etmektedir. Yasama sorumsuzluğu parlamenterlere bahşedilmiş bir hak olma- sına rağmen bu hakkın sınırsızca kullanılması gerektiğini savunmak oldukça güçtür. Yasama sorumsuzluğunun sınırlarını siyasette etik ilkeler çizmelidir. 112 Örneğin, bir milletvekili genel kuruldaki müzake- relerde diğerlerine rahatça hakaret edip, aşağılamamalıdır. Bu konuda herhangi bir cezai yaptırım olmamasına rağmen, bu davranışı etik ih- lal teşkil ettiğinden bu ihlalin yaptırımıyla karşılaşmalıdır. ABD’deki ve Türkiye’deki uygulamalara baktığımızda, bir Meclis üyesinin diğer bir Meclis üyesine sövmesiz hakaretinde kınama cezasının verildiği görülmektedir. Diğer yandan, yasama sorumsuzluğu var diye parla- menter bilinçli bir biçimde topluma yalan söylememelidir. Belirtmek gerekir ki, Amerika Birleşik Devletleri’nde Kongre, ya da komisyonlarda tanıklık yapanların da sorumsuzluktan yararlan- dıkları belirtilmektedir. Türkiye’de de sorumsuzluk kurumunun ge- nişletilerek, Meclis’te ya da komisyonlarda tanıklık yapan kişilerin sorumsuzluk kurumundan yararlandırılmaları yerinde bir uygulama olacaktır. Zira gerçeklerin açığa çıkmasından yararlanacak olan, enin- de sonunda toplum hayatıdır. 111 Rüşvet suçundan suçlu bulunan Meclis üyeleri için bkz. http://history.house . gov/Institution/Discipline/Expulsion-Censure-Reprimand/#expel, Erişim Tari- hi: 31.03.2018. 112 Bkz., Cüneyt Yüksel, “Ülkemizde ve Dünyada Siyasette Etik Değerler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Prof. Dr. İl Han Özay’a Armağan, Cilt: LXIX, Sayı: 1-2, 2011, s. 615-632.