Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

85 TBB Dergisi 2018 (139) Nimet ÖZBEK Sözleşme’de yer verilen vatandaşlıkla ilişkinin kesilme biçimle- rine Vatandaşlık kanunlarında yer verilmemiş ise bu durum yerinde karşılanmalıdır. Örneğin, UİAS’ta yer alan ilgilinin istenci gerekmek- sizin vatandaşlıkla ilişkinin kesilme sebebi olarak öngörülen “devletin hayatî çıkarlarına zarar verici eylemde bulunma”nın karşılığını oluş- turan bir hüküm, 5901 sayılı TVK’da yer almamaktadır. 5901 sayılı TVK’nın kaybettirme sebepleri arasında, 403 sayılı TVK’da bir dönem kaybettirme ancak yürürlükte olduğu dönem boyunca çıkarma ku- rumunda neden olarak kullanılan “Türkiye Cumhuriyetinin iç ve dış güvenliği aleyhine faaliyette bulunmama” biçiminde bir nedene yer verilmemiştir. Çıkarma kurumuna yer vermeyen düzenlemesiyle 5901 sayılı TVK, UİAS’tan farklı olsa da, ilgili lehine bir durum yaratmıştır. Bu sevindirici bir gelişmedir . Ancak kanun koyucunun çıkarmaya benzer nitelikte bir hükmü, 5901 sayılı TVK düzenlemesinde yeniden yer ver- mek istemesi halinde, bunun açık seçik olarak düzenlemesi, hemUİAS; hem de, Anayasa ile uyumun sağlanması bakımından önemlidir. 403 sayılı TVK’da “vatana bağlılıkla bağdaşmayan eylem” adı al- tında ve UİAS’ta niteliğinde devletin “hayatî çıkarlarına zarar verici eylem” olarak düzenlenen, ilgilinin istenci gerekmeksizin vatandaşlık- la ilişkinin kesilmesi sebebi, devletin menfaatlerinin korunmasına hiz- met edecek ama ilgili bakımından ciddî tehlike oluşturabilecek nitelik- tedir. Bu nedenle, 403 sayılı TVK’da olduğu gibi, 5901 sayılı TVK’da idarenin takdirine geniş yeren veren bu kabil bir uygulamanın kaleme alınması çok önem taşımaktadır. 403 sayılı TVK’daki “çıkarma” kuru- munun yeniden canlandırılması anlamına gelecek 9 herhangi bir dü- zenlemenin bundan sonra da yapılmaması gerektiği görüşündeyiz. İlgilinin istencine bakılmaksızın vatandaşlıkla ilişkinin kesilme- sinde “yabancı devlet vatandaşlığının kazanılması”nın çeşitli devlet düzenlemelerinde artık terk edildiği görülmektedir. UİAS’ta ise gö- nüllü olarak yabancı devlet vatandaşlığının kazanılması, Sözleşen devletlerin iç hukuklarında ilgilinin istenci gerekmeksizin vatan- daşlıkla ilişkisinin kesilme sebeplerinden biri olarak düzenlenmiştir (UİAS m.7/I-(a)). 9 1312