Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

87 TBB Dergisi 2018 (139) Nimet ÖZBEK kesmediğine ve Türk vatandaşlığını muhafaza ettiğine delalet edecek resmî temas ve işlemlerde bulunmama”, bir kaybettirme sebebi olarak düzenlenmiştir. 5901 sayılı TVK’da bu sebeplere yer verilmemiştir. Bu nedenle 403 sayılı TVK’nın UİAS ile benzerlik gösterdiğini 5901 sayılı TVK’da bu benzerliğin bulunmadığını görmek olanaklıdır. UİAS’ta, ülke dışında mutaden sakin vatandaş ile uyrukluk bağıy- la bağlı bulunduğu millî devleti arasında gerçek bağın bulunmaması, Sözleşen devletlerin vatandaşlıkla ilişki kesilmesine yönelik nedenler- den biri olarak düzenlenmiştir (m.7/I-e). Bu açıdan bakıldığında, 403 sayılı TVK’nın UİAS ile uyumlu; Türkiye ile ilgi ve bağlılığın kesilme- sini bir kaybettirme sebebi olarak düzenlemeyen 5901 sayılı TVK’nın UİAS ile benzerlik göstermediğini ancak diğer devlet düzenlemeleriy- le uyumlu olduğu söylenebilir. Vatandaşlıkla ilişkinin kesilmesi, bazı durumlarda, vatandaş ile devlet arasındaki gerçek bağın varlığı ya da yokluğuna bağlı olarak değil; vatandaşın yaptığı davranışlara yönelik bir yaptırım niteliği taşımaktadır. Bu davranışlar, “yabancı bir devle- tin askerî hizmetinde bulunma”, “yabancı devletin askerlik dışında kamu ya da özel hizmetinde bulunma” olabileceği gibi, “ilgilinin bu- lunduğu devlette askerlik hizmetini yapmaması” ya da ilgilinin yaptı- ğı davranışların “vatandaşlık bağıyla bağlı bulunduğu devletin hayatî çıkarlarına zarar verdiği kabul edilen durumlar” olabilir. UİAS’ta ilgi- linin uyrukluk bağıyla bağlı olduğu devletin “hayatî çıkarlarına ciddî şekilde tehlikeye atacak davranışlarda bulunma”sını bir vatandaşlık- tan yoksun bırakma sebebi olarak düzenlemiştir (UİAS m.7/I-d). 403 sayılı TVK’da vatana bağlılıkla bağdaşmayan eylemler başlığı altında “kaybettirme” ve “çıkarma” olarak yer verilmiştir. 5901 sayılı TVK’da 12 ilgilinin istenci gerekmeksizin vatandaşlık- la ilişkisinin kesilme nedenleri ile yürürlükten kaldırılan 403 sayılı TVK’nın öngördüğü sebepler arasında büyük farklılıklar bulunmakta- dır. 403 sayılı TVK ile Sözleşme arasında ilgilinin istencine bakılmak- sızın vatandaşlıkla ilişkinin kesilme sebepleri açısından çok benzerlik bulunmaktadır. Bu benzerliğin UİAS’a uyum sağlamak amacıyla çı- karılan 5901 sayılı TVK’nın, ilgilinin istenci gerekmeksizin vatandaş- 12 5901 sayılı TVK için bkz. www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5901.pdf , (9.9.2018). 5901 sayılı TVK, Kanun nu.5901, Kabul t. 29.5.2009, RG. 12.6.2009, 27256.