Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

88 İlgilinin İstemi Gerekmeksizin Türk Vatandalığıyla İlişkisinin Kesilmesi lıkla ilişkisinin kesilmesinde öngörülen nedenler bakımından bulun- duğu söylenemez. Vatandaşlıkla ilişkinin kesilmesi, bazı durumlarda, vatandaş ile devlet arasındaki gerçek bağın varlığı ya da yokluğuna bağlı olarak değil; vatandaşın yaptığı davranışlara yönelik bir yaptı- rım niteliği taşımaktadır. Bu davranışlar, “yabancı bir devletin askerî hizmetinde bulunma”, “yabancı devletin askerlik dışında kamu ya da özel hizmetinde bulunma” olabileceği gibi, “ilgilinin bulunduğu dev- lette askerlik hizmetini yapmaması” ya da ilgilinin yaptığı davranışla- rın “vatandaşlık bağıyla bağlı bulunduğu devletin hayatî çıkarlarına zarar verdiği kabul edilen durumlar” olabilir. 5901 sayılı TVK’da ilgilinin istenci gerekmeksizin vatandaşlıkla ilişkisinin kesilme nedenleri bakımından ilgilinin vatansız kalma ola- sılığı bulunmaktadır. Şöyle ki, “vatandaşlığa alınma kararının iptali”, “kaybettirme” ile “ilgiliye Türk vatandaşlığı kazandıran evliliğin but- lanı” hallerinde ilgili vatansız kalabilir. Oysa UİAS’ta ilgilinin vatansız kalmaması düzenlenmiştir (UİAS m.7/III, 2.c). Sözleşme, yalnızca ilgi- linin vatandaşlığa alınma sürecindeki yalan beyan ya da hileli davra- nışları nedeniyle vatandaşlıkla ilişkisinin kesilmesinde vatansız kala- bileceğini öngörmektedir. 5901 TVK’da ilgilinin istenci gerekmeksizin vatandaşlıkla ilişkisinin kesilmesi hallerinden “vatandaşlığa alınma kararlarının iptali”nde ilgilinin vatansız kalabileceğine ilişkin hüküm UİAS’ta yer almaktadır (UİAS, m.7/III).Bu nedenle UİAS ile 5901 sayı- lı TVK arasında benzerlik bulunduğunu söylemek gerekir. Ancak 5901 sayılı TVK’da ilgilinin istenci gerekmeksizin vatandaşlıkla ilişkinin ke- silme hallerinden “kaybettirme” ve “ilgiliye Türk vatandaşlığını ka- zandıran evliliğin butlanı” hallerinde ilgili vatansız kalabilmektedir. UİAS ile uyumun sağlanması gerekçesiyle çıkarılan 5901 sayılı TVK’da öngörülen ilgilinin istenci gerekmeksizin vatandaşlıkla ilişkinin kesil- mesi halleri bakımından da “ilgili vatansız kalmamak kaydıyla” bi- çiminde bir koşula yer verilmesi gereklidir. Aksi takdirde, UİAS ile uyumun sağlanması amacına, bir başka deyişle 5901 sayılı TVK’nın gerekçesine aykırılık oluşacaktır. Kanımızca, 5901 sayılı TVK’nın UİAS hükümlerine uygunluğunun sağlanması açısından, vatansızlık sonucunu doğuran kaybettirmeyi düzenleyen 29.maddesi hükmünün başına “ilgili vatansız kalmamak kaydıyla” ibaresinin eklenmesi yerinde olacaktır. 5901 sayılı TVK’nın ilgilinin istenci gerekmeksizin vatandaşlıkla ilişkisinin kesilmesine