Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

89 TBB Dergisi 2018 (139) Nimet ÖZBEK ilişkin hükümlerinin Anayasa’nın “vatana bağlılıkla bağdaşmayan eylemde bulunmadıkça vatandaşlıktan çıkarma kararı verilemez” bi- çiminde düzenlenen 66.maddesinin III. fıkrasıyla uyum içinde olma- dığını düşünüyoruz. Kanımızca 5901 sayılı TVK, Anayasa’da yer alan “vatana bağlılıkla bağdaşmayan eylem” kavramını somutlaştırmakta 403 sayılı TVK kadar başarılı olamamıştır. 403 sayılı TVK’da “vatana bağlılıkla bağdaşmayan eylem” kavramı üst başlığında kaybettirme ve çıkarma kurumlarına yer vermiş; bu haliyle Anayasa’da yer alan “va- tana bağlılıkla bağdaşmayan eylem” kavramını somutlaştırmıştı. 5901 sayılı TVK’da vatana bağlılıkla bağdaşmayan eylem kavra- mının somutlaştırılması konusunda öğretide birçok yorum yapılmak- la birlikte bu kavram ile neyin kastedildiği 5901 sayılı TVK’dan açık olarak anlaşılamamaktadır. Kanımızca, 5901 sayılı TVK’da “çıkarma” kurumu kaldırıldığına ve çıkarma kararı verilenlerin Türk vatandaşlı- ğını yeniden kazanmalarına ilişkin bir hüküm 5901 sayılı TVK’da bu- lunmadığına göre, 403 sayılı TVK döneminde haklarında kaybettirme kararı verilenlerde olduğu gibi 508, 5901 sayılı TVK’da da çıkarma yo- luyla Türk vatandaşlığıyla ilişkisi kesilenler bakımından istemleri ge- rekmeksizin Türk vatandaşlığını kazanabilmelerine olanak sağlayan bir düzenleme öngörülmelidir. Bir başka ifadeyle, 403 sayılı TVK uya- rınca vatandaşlıktan çıkarılmış olanlar hakkında, 5901 sayılı TVK’ya ek bir madde eklenebilir. Hüküm kanımızca “Bu Kanun’un yürürlü- ğe girdiği tarihte, hayatta olanlar bakımından, 403 sayılı Türk Vatan- daşlığı Kanunu’nun 26’inci maddesi uyarınca haklarında Bakanlar Kurulu’nca çıkarma kararı verilmiş olanların nüfus kütüklerindeki ka- yıtları müracaatlarına ve herhangi bir işleme gerek kalmaksızın İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nce canlandı- rılır” biçiminde kaleme alınabilir. Görüldüğü üzere bu olanaktan ya- rarlanabilmek için ilgilinin sağ olması gerekir. Zira vatandaşlık, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardandır. 5901 sayılı TVK uyarınca vatandaşlığın yeniden kazanılması için ilgilinin hayatta olması gerekir. Bu neden- le “Bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihte hayatta olanlar” ibaresinin hükümde bulunması gerekir. 13 13 Haklarında 403 sayılı TVK m.25/(g) uyarınca vatandaşlığı kaybettirme kararı verilenler kanuna eklenen bir geçici madde (geçici m.3, Ek: 27.5.1992-3808/m.2) ile “403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 25’inci maddesinin (g) bendi uya- rınca haklarında Bakanlar Kurulu’nca Türk vatandaşlığını kaybettirme kara-