Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

90 İlgilinin İstemi Gerekmeksizin Türk Vatandalığıyla İlişkisinin Kesilmesi I. Çeşitli Devlet Düzenlemelerinde Vatandaşlıkla İlişkinin Kesilmesi 1.Vatandaşlıktan Yoksun Bırakma Sebepleri Türkiye’nin de içinde bulunduğu 33 ülkenin 14 Vatandaşlık Hukuku’nda vatandaşlıkla ilişkinin kesilmesi hakkında hazırlanan raporda, 15 vatandaşlıkla ilişkisinin kesilmesinde kullanılan ölçütler, “devlet ile kişi arasında bir gerçek bir bağın kalmaması”, “vatandaşın yaptığı eylemlerin yaptırımı olarak vatandaşlıkla ilişkinin kesilmesi” ile “vatandaşlığa alınma sürecinde, vatandaşlığa alınma işleminin va- tandaşlığa alınan kişinin hilesi neticesinde olması”dır. Bu ölçütlere da- yalı olarak vatandaşlıkla ilişkisinin kesilme biçimlerinin ele alınması gerekir. a) Devlet ile Kişi Arasında Gerçek Bağın Kalmaması Vatandaşlık bağıyla bağlı olan kişi ile devlet arasında gerçek bir bağın kalmadığı düşüncesine dayanılarak öngörülen vatandaşlık- la ilişki kesilme biçimi, kişinin sahip olduğu ilk uyrukluğa ek olarak “başka bir devlet vatandaşlığının kazanılması hali” ile “vatandaşın ya- bancı bir ülkede bulunması” olarak değerlendirilebilir. Bununla birlik- te, bir kişinin gönüllü olarak yabancı devlet vatandaşlığını kazanması, devletle kişi arasındaki bağı, hangi koşullarda zayıflatıp bir ilişki ke- silme biçimi halinde dönüştürdüğü ile kendi ülkesinin sınırları dışın- da yaşayan herkesin uyrukluk bağıyla bağlı olduğu devlet arasındaki ilişkinin zayıfladığı tartışılabilir. 16 Sahip olduğu devletin ülkesinden uzakta yaşayan çok sayıda vatandaş bulunmaktadır. Fakat bu kimse- lerin hepsinin söz konusu devletle bağını yitirdikleri söylenemez. Bu durumda bulunan çok sayıda kişinin etkilenmesini önlemek için va- rı alınmış olanların nüfus kütüklerindeki kayıtları, müracaatlarına ve herhangi bir işleme gerek kalmaksızın İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nce canlandırılır”, biçiminde bir hüküm sevk edilmişti. 14 Bu ülkeler, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İz- landa, İrlanda, İtalya, Letonya, Lüksemburg, Malta, Moldova, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, Türkiye ve Birleşik Krallıktır. Rapora konu 33 ülkenin hepsi AVS’ye taraf değildir; yalnız- ca 15 tanesi taraftır. Bunlar da AVS m.7 ve 8’e çekince koymuşlardır. 15 De Groot/Vink, s.47. 16 De Groot/Vink, s.47.