Türkiye Barolar Birliği Dergisi 139.Sayı

98 İlgilinin İstemi Gerekmeksizin Türk Vatandalığıyla İlişkisinin Kesilmesi veya evlât edinenlerden birinin uyrukluğunu kazanması ya da o uy- rukluğa sahip bulunması”, vatandaşlıkla ilişkinin kesilmesinde kabul edilen ölçütlerdir. Sözleşme’nin 7.maddesine göre, “Yabancı bir askerî kuvvette ken- di isteği ile hizmette bulunmak” ve “mutad olarak ülke dışında ikamet eden bir uyrukla taraf devlet arasında gerçek bağın yokluğu” dışında, ana-babası uyrukluğunu yitirmiş olan çocukların da uyrukluğunu yi- tirmesine yol açan düzenlemeler yapabilir. Ancak ana babadan biri- nin uyrukluğunu muhafaza etmesi halinde çocuk uyrukluğu yitirmez (m.7/II). Sözleşme’ye göre bu ölçüt uygulanarak ilgilinin vatandaşlıkla ilişkisinin kesilmesi halinde vatansızlık sonucunun doğması arzulan- mamıştır. Bu ölçütün Avrupa Birliği’ne üye dokuz ülkenin 35 hukuk düzenlemesinde açıkça zikredildiği görülmektedir. Sözleşme vatan- sızlık sonucunun doğmamasını öngörmüşken; ölçütün uygulandığı ülkelerin hepsinde, ilgiliyi vatansızlığa karşı koruyacak açık hüküm- ler öngörülmemiştir. Bu ülkeler arasında da ayırım yapılabilir. Belçi- ka, Lüksemburg, Hollanda ve İsviçre’de iç hukuk yolunda öngörülen ön koşulların gerçekleşmesine dayanılarak kanun yoluyla kazanılan vatandaşlık süreci tamamlanmamışsa, söz konusu kişinin otomatik olarak artık bir vatandaş olmadığı varsayılır. Almanya, Moldova ve Norveç’te söz konusu devletin hiç vatandaşı olmadığına işaret eden iptal edilme ( nullification ) prosedürü öngörülmüştür. 3. Vatandaşlıkla ilişkinin kesilmesinin ilgilinin yakınlarına etkisi Vatandaşlıkla ilişkinin kesilmesi vatandaşlığa alınma işleminin iptali neticesinde gerçekleşmişse, ilgilinin vatandaşlığının kaybı ço- cukları da vatansız kılabilir. Eğer hile üzerinden çok uzun bir zaman geçtikten sonra fark edilmişse ve çocuklar hileyi yapan kişinin vatan- daşlığa alınmasından sonra doğmuşsa bu kayıp sebebi oldukça so- runludur. 35 Belçika, Finlandiya, Almanya, İtalya, Lüksemburg, Moldova, Hollanda, Norveç, Romanya ve İsviçre’de evlât edinme ve ebeveynlik ilişkisinin iptali halinde vatan- daşlık ilişkinin sona ermesine ilişkin hükümler sevk edilmiştir.