Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

103 TBB Dergisi 2019 (140) Mehmet KARAARSLAN Aynı maddede 24.5.2013 tarih ve 6487 sayılı Kanun’un 108 21. mad- desi ile Geçici 6. maddenin 1. fıkrasında yapılan değişiklikle kamu- laştırma işlemleri yapılmamış veya tamamlanmamış fakat idare tara- fından fiilen el atılan taşınmazlarla ilgili olarak mülkiyet hakkından doğan taleplerle ilgili olarak öncelikle uzlaşma yoluna gidilmesi ge- rektiği ve uzlaşma usulünün de dava şartı olduğu hüküm altına alın- mıştır. Bu düzenleme sonrası Yargıtay da mezkûr Kanun’la yapılan değişiklik sonrası yeni açılacak davalarda uzlaşma yolunun öncelikle denenmesi gerektiğine ve uzlaşma yolunun sonradan giderilemeyecek dava şartı olduğuna karar vermektedir. 109 Buna karşın mezkûr deği- şikliğin yayınlanmasından önce açılmış olan davalar bakımından ise üç aylık süre 110 içinde idareye veya mahkemeye müracaatla uzlaşma yoluna gidilmek istendiğine dair beyanda bulunulabilmektedir. 111 Fa- kat bu müracaat zorunlu değil, ihtiyarı bir yoldur. 112 Fiilen el atılmamış kısımlar için ise idari yargıda idare aleyhine taz- minat davası açılma imkânı mevcuttur. Ancak bu yolun kullanılabil- mesi için 6745 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 07.09.2016 tarihinden itibaren beş yıllık süre tanınmıştır. Hatta Ek 1. maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tasarruf hakkı kısıtlananlar için de beş yıllık süre öngörülmüştür. Zira 2942 sayılı Kanun’un Geçici 11. maddesine göre ek 1. maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tasarrufu hukuken kı- sıtlanan taşınmazlar hakkında açılacak davaların ek 1. maddenin yü- rürlüğe girdiği tarihten itibaren başlayacağı şeklinde yasal düzenleme yapılmıştır. Dolayısıyla maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıllık süre içinde idare aleyhine bu sebeple tazminat davası açı- lamayacağı gibi açılmış olup henüz karara bağlanmayan veya kararı kesinleşmeyen 113 davalarda da “uyuşmazlığın esası hakkında karar verme olanağı bulunmadığı” şeklinde kararlar verilmektedir. 114 108 Resmi Gazete, T. 11.06.2013, S.28674. 109 Y.18.HD ., T.27.6.2016, E.2016/3625, K.2016/10248; Y.5.HD ., T.1.4.2015, E.2014/24265, K.2015/6669; Y.18.HD ., T.9.4.2013, E.2013/3210, K.2013/5899, Ka- zancı İçtihat Bilgi Bankası. 110 Yargıtay üç aylık sürenin hak düşürücü süre olduğuna karar vermiştir. Y.18. HD., T.14.5.2013, E.2013/3423, K.2013/8274; Y.18.HD ., T.9.4.2013, E.2013/3210, K.2013/5899, Kazancı İçtihat Bilgi Bankası. 111 Y.18.HD ., T.16.1.2014, E.2013/15875, K.2014/464, Kazancı İçtihat Bilgi Bankası. 112 Y.18.HD ., T.21.1.2016, E.2015/22757, K.2016/819, Kazancı İçtihat Bilgi Bankası. 113 İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 9. İDD, T.18.1.2017, E.2017/112, K.2017/110, Ka- zancı İçtihat Bilgi Bankası. 114 D.6.D., T. 21.2.2017, E.2017/79, K.2017/1152; D.6.D., T. 20.9.2016, E.2015/6995, K.2016/4782, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 4. İDD, T.4.4.2017, E.2017/537, K.2017/485, Kazancı İçtihat Bilgi Bankası.