Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

105 TBB Dergisi 2019 (140) Mehmet KARAARSLAN Tarafların uzlaşması durumunda; anlaşmanın, Geçici 6. maddede belirtilen nakdi veya gayri nakdi hangi usulle yapıldığı, şartları ödeme şeklini ve yine taşınmazın terkini ve tesciline ilişkin muvafakati ihti- va eden bir anlaşma metni üzerinden uzlaşma sağlanmaktadır. Ancak uzlaşma komisyonu tarafından düzenlenen ve taraflarca imzalanan uzlaşma tutanağı doğrudan icra ve infaz edilememektedir. 116 Uzlaşma sağlanamadığı takdirde uzlaşmazlık tutanağının tanzi- minden itibaren üç aylık zaman dilimi içinde malik veya idare bedel tespiti davası açabilmektedir. 2. Vergi Hukukunda Uzlaşma İdarenin taraf olduğu vergi uyuşmazlıklarının çözümü konusun- da uzlaşma müessesesi yaygın bir kullanım alanına sahiptir. 117 Uzlaş- ma, tarh edilen vergi ve cezaların yargı yoluna gidilmeksizin idare ve mükellef arasında anlaşma yoluyla çözümlenmesi olarak ifade edil- mektedir. 118 Uzlaşma ile hem vergi dairesi ve hem de mükellef, vergi ihtilafından kaynaklanan uzun ve meşakkatli bir süreçten kurtarıl- makta, verginin daha çabuk tahsili sağlanmakta ve yargının yükü ha- fifletilmektedir. 119 Uzlaşma; ikmalen, resen veya idarece tarh edilen vergilerle bun- lara ilişkin vergi ziyaı cezalarının tahakkuk eden miktarları üzerinden olmaktadır. Vergi mevzuatında uzlaşma, tarhiyat öncesi ve tarhiyat sonrası olmak üzere iki aşamada gerçekleşebilmektedir. 116 Danıştay 6. Daire tarafından verilen 10.9.2015 tarih, 2015/7660 esas ve 2015/5138 sayılı kararda; uzlaşma komisyonu tarafından düzenlenen ve taraflarca imzala- nan uzlaşma tutanağına rağmen tarafların yükümlülüklerine yerine getirmemesi sebebiyle idari yargıda dava açılamayacağını, (zira uzlaşma tutanağının tam bir idari sözleşme olmadığını) bu durumda sanki uzlaşma hiç yokmuş gibi kamulaş- tırma prosedürünün işletilerek adli yargıda bedel tespiti ve tescil davasının açıl- ması gerektiğine karar vermiştir. D.6.D., T. 10.9.2015, E.2015/7660, K.2015/5138, Kazancı İçtihat Bilgi Bankası. 117 Erdoğan Öner, Vergi Hukuku, 5. Baskı, Ankara Şubat 2015, s.209; M. Kamil Mut- luer, Vergi Hukuku-Genel ve Özel Hükümler, 3. Baskı, Ankara, Ekim 2011,s. 245; Kaplan, s.51. 118 Sadık Kırbaş, Vergi Hukuku Temel Kavramlar, İlkeler ve Kurumlar, 19. Bası, An- kara 2012, s.193; Öner, s.137. 119 Hakan Arslaner, “Vergi Uyuşmazlıklarının İdari Aşamada Çözümünde Uzlaşma Müessesesi ve Etkinliği Sorunu”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, UİİİD-İJEAS, 2016 (17), s.281.