Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

125 TBB Dergisi 2019 (140) Seyhan SELÇUK kural, kanun yolu incelemesi bakımından yani ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvurulması ve burada kararın kaldı- rılması veya devamında karara karşı temyiz yoluna başvurulması ve kararın temyizen bozulması açısından öngörülmüş olsa da, özellikle hakem kararına dayanılarak başlatılmış olan ilâmlı icra takibinde kara- rın iptal edilmesi halinde ne yapılacağına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği dikkate alındığında, iptal davasının sırf kanun yolu olarak nitelendirilemeyeceğinden 40 hareketle, ilgili maddenin bu konuda uy- gulanmayacağını söylemek, iptal kararının ortaya çıkaracağı sonucu göz ardı etmek olur. İlâmların icrası bakımından İİK m. 40/1’de söz konusu kuralın öngörülmesinin nedeni, bölge adliye mahkemesinin veya Yargıtay’ın alt derece mahkemesi kararını hatalı bulması ve böy- lece kararın doğruluğunu tartışmalı hale getirmesidir. 41 Hakem kara- rının iptali davasında amaçlanan ise, iptal sebeplerinin varlığı halin- de hakem kararının iptal edilerek onun hukuki varlığına son vermek, iptal etmektir. Bu açıdan iptal kararı, hakem kararının varlığını iptal nedeniyle sona erdirme sonucunu doğurmaktadır. İİK m. 40/1’de, ka- rarın tartışmalı hale gelmesi sonucunda dahi icra takibinin durması benimsendiğinden, kararın tamamiyle (veya kısmen) ortadan kalkma- sı sonucunu doğuran iptal kararı halinde de, bu kuralın evleviyetle uygulanması gerekmektedir. Bu nedenle, hakem kararlarının iptali- ne karar verilmesi halinde takibin akıbetiyle ilgili HMK m. 439/4’de herhangi bir düzenleme öngörülmemiş olmakla birlikte, söz konusu boşluğun İİK m. 40/1’in uygulanması yoluyla doldurulabileceği ka- nısındayız. Buna göre, iptal yargılaması sırasında takip durdurulma- mış olsa bile başlatılmış olan ilâmlı icra takibi, iptal kararıyla birlikte hakem kararının ortadan kalkması nedeniyle kendiliğinden olduğu yerde durmalıdır (İİK m. 40). 42 Bununla birlikte, iptal edilen karara da- yanılarak yapılan icra işlemleri 43 geçerli olmaya devam eder. 44 40 İptal davasının hukuki niteliğiyle ilgili ayrıntılı bilgi için bkz., Selçuk, s. 61 vd. 41 Akkaya, s. 679. 42 Pekcanıtez/Yeşilırmak, Pekcanıtez Usûl, s. 2792; Tanrıver, s. 173. 43 İcra işlemleri kavramı, icra hukukunda bir üst kavram olarak kabul edilmektedir. Buna göre, “takibe yön ve şekil veren ve özellikle cebrî icrayı başlatmayı, iler- letmeyi ve sonuçlandırmayı amaçlayan, etkilerini ve sonuçlarını aslî olarak takip hukukunda gösteren, taraflarca veya icra organlarınca yapılan işlemlere icra iş- lemleri” denilmektedir (Arslan/Yılmaz/Taşpınar Ayvaz, s. 106). Başka bir tanım için bkz., Tanrıver, s. 173; Akkaya, 684. 44 Pekcanıtez/Yeşilırmak, Pekcanıtez Usûl, s. 2792; Tanrıver, s. 174.