Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

157 TBB Dergisi 2019 (140) Fatih GÜNDOĞDU yerine getirilmesi mümkün kararlar verme yetkisini elinde tutmakta- dır. Buna göre bir organa mahkeme özelliğini kazandıran unsur, onun yargısal fonksiyonudur. 34 Bir kurulun bu nitelikleri taşımak kaydıyla genel ve olağan yargı merciler grubu dışında yer alması 35 veya yargısal fonksiyon yanında başka görevler de yürütmekte olması 36 kendisinin mahkeme sayılmasına engel olmayacaktır. Bu nedenle AİHM içtihat- larına göre, uygun teminatları sunması daimi şartıyla, sınırlı sayıda özel konularda hüküm vermek üzere kurulmuş bir organ da mahkeme olarak sayılabilecektir. 37 Yasayla kurulmuş olma ifadesi yalnızca bir mahkemenin varlığının yasal dayanağıyla ilgili değil, aynı zamanda mahkemenin kendisini düzenleyen özel kurallara uymasıyla ilgili ol- duğu da ifade edilmektedir. 38 Mahkemelerin ba ğımsızlığı, başka bir kişi ya da organdan emir al- mamak, özellikle yürütme erki ve tarafların etki alanı dışında olmak anlamına gelmektedir. 39 Mahkemelerin bağımsızlığı, üyelerinin ba- ğımsızlığı ile eş anlamlıdır. Mahkeme içtihatlarına göre bir merciin bağımsız olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğini belirlemede, üyel erinin atanma ve görevden alınma usulüne, g örev süreleri ne, üye- lere emir verme yetkisine sahip bir makamın mevcut olup olmadığı- na, dışarıdan baskılara karşı bir güvencelerinin alınıp alınmadığına ve nihayet mahkemenin global bir değerlendirme ile bağımsızlık görün- tüsü sergileyip sergilemediğine bakmaktadır. 40 Mahkeme üyelerinin yürütme tarafından atanması AİHM tarafından tek başına bağımsız- 34 Belilos-İsviçre , 29.4.1988, A 132. 35 De Wilde, Ooms et Versyp - Belçika, s.41; Le Compte, van Leuven et De Meyere - Belçika, 23.6.1981, A 43, s.24; Campbell et Fell - İngiltere , 28.6.1984, A 80, s.29. Bu husus son kararda, “mahkeme sözcüğünün ülkenin standart yargı mekanizma- sında bulunan klasik türde bir hukuk mahkemesini tanımladığı şeklinde anlaşıl- ması mutlaka zorunlu değildir” şeklinde ifade edilmiştir. 36 Campbell et Fell - İngiltere, 28.6.1984, A 80, s.29. 37 Lithgow ve Digerleri - Birlesik Krallık, 8 Temmuz 1986, § 201, Seri A no. 102. 38 Sokurenko and Strygun - Ukrayna, 29458/04 ve 29465/04, 11.12.2006, § 24. 39 Gölcüklü, s.211. Bunun yanı sıra hâkimlerin bağımsızlığının unsurlarından bi- rinin ekonomik bağımsızlık olduğu ifade edilmektedir. Bkz. Hakan Pekcanıtez, “Medeni Yargıda Adil Yargılanma”, İzmir Barosu Dergisi , İzmir, Nisan 1997, Sayı 2, s. 40. 40 Langborger - İsveç, § 32; Kleyn ve diğerleri - Hollanda, BD, § 190, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 6. madde rehberi, Adil Yargılanma Hakkı (Medeni Hukuk Yönünden), tps://www.echr.coe.int/Documents/ Guide_Art_6_TUR.pdf, s.26. Ayrıca Campbell et Fell - İngiltere, 28.6.1984, A 80, s.39.