Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

174 Avrupa Birliği İçerisinde Yargı Kararlarının Serbest Dolaşımı: Sınır Ötesi Takiplerde ... İlişkin Tüzük” tür. 7 Her ne kadar bu Tüzük, 2015 yılında yürürlüğe giren ve kendisiyle aynı adı taşıyan yeni bir düzenlemeyle geçerliliğini yitirmiş olsa da, sonrasında gelen yasal düzenlemelere zemin oluştur- ması bakımından önemlidir. 44/2001 sayılı Tüzük, özel hukuk alanında verilmiş bir mahkeme kararına dayanan alacağın, tüm AB ülkeleri içerisinde gecikmeden ve en az zahmetle elde edilebilmesine yönelik tedbirler içermekteydi. Tü- züğün üçüncü bölümü, bir üye devlet mahkemesince verilen kararın, diğer bir üye devlette “tanıma ve icrasına” (Anerkennung und Volls- treckung) ilişkin kolaylaştırıcı hükümler öngörmekteydi. İlgili bölü- mün 33. maddesinin birinci fıkrasında, kural olarak, herhangi bir üye devlette verilen kararın, diğer bir üye devlette tanınması için, ayrıca bir mahkeme kararına gerek olmadığı hüküm altına alınmıştı. Ancak ne zaman ki kararın tanınırlığı uyuşmazlık konusu edilir, o zaman ko- nuya ilişkin mahkeme kararı gerekli görülmekteydi (44/2001 s. Tüzük md. 33/2). Kararın icrası için ise bir “icra edilebilirlik şerhi” (Exequa- tur) şart koşulmuştu. Bu şerhi alabilmek için alacaklının, kararın icra edileceği ülke yetkili mahkemesine dilekçe ile başvurması gerekmek- teydi. Bu aşamada mahkeme, uyuşmazlığa dair yeniden bir inceleme yapmayacak, sadece şerh için gerekli bilgi ve belgelerin eksiksiz olup olmadığına ilişkin “formel” bir inceleme yapacaktı. Alacaklı için ko- laylaştırıcı olan diğer bir husus ise, borçlunun bu aşamada tekrar din- lenmesine gerek olmamasıydı (44/2001 s. Tüzük md. 41). Ancak borç- lunun verilen karara itiraz hakkı saklıydı (44/2001 s. Tüzük md. 43). 44/2011 sayılı Tüzük her ne kadar alacaklı lehine hükümler içerse de, kararın “tanınma ve tenfiz edilmesine” yönelik öngörülen prose- dür, sınır ötesi alacakların takibi önünde halen bir engel oluşturma- ya devam etmekteydi. Bu engeli ortadan kaldırmak için atılan ilk ge- niş kapsamlı adım, 21.04.2004 tarih ve 805/2004 sayılı “ Çekişmesiz Alacaklar İçin Avrupa İcra Emrine İlişkin Tüzük” 8 olmuştur. Tüzük, özel hukuk alanında, çekişmeli olmaktan çıkmış alacakların takibini 7 Verordnung (EG) Nr. 44/2001 des Rates über die gerichtliche Zuständigkeit und die Anerkennung und Vollstreckung von Entscheidungen in Zivil- und Handels- sachen vom 22. Dezember 2000. 8 Verordnung (EG) Nr. 805/2004 des Europäischen Parlaments und des Rates zur Einführung eines europäischen Vollstreckungstitels für unbestrittene Forderun- gen vom 21. April 2004.