Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı
232 Zararın Birliği İlkesi ve Sonuçları bilir ve elde ettiği bu getiri kadar zarar miktarını aşan fazladan bir tazminat alır. Bu fazladan alınan tutar, tazminatın esas işlevi olan te- lafi işlevine aykırıdır. Bu aykırılığın önüne geçilebilmesi için peşinen alınan tazminat tutarı ile peşin alınan bu tutarla elde edilecek getiri toplamının, zararın oluşacağı zamandaki zarar tutarına eşit olması gereklidir. Bu eşitliği sağlamak için önceden ödenen tazminat mik- tarının, bu ödenen tazminat ile ilerde elde edilecek net getiri kadar daha az olması gereklidir. Diğer bir anlatımla gelecekteki zarar mik- tarının tazminat hesabının yapıldığı tarihteki peşin sermaye değeri- nin bulunması gereklidir. 40 Bu çerçevede gelecekteki zararın tazmin edileceği tarihteki peşin sermaye değerinin bulunması iki aşamayı gerektirir. Birinci olarak hâkim tazminatın hesaplandığı tarihten sonraki her gelecek yıl için mağdurun uğrayacağı zarar miktarını belirler. Bunun yapmanın bir yöntemi, gelecekte enflasyonun olmayacağını farz etmektir. Diğer yöntem ise gelecekteki enflasyonun mağdurun uğrayacağı zararı veya yapacağı harcamaları nasıl etkileyeceğini tahmin etmek ve son- ra enflasyonu mağdurun gelecekteki zararlarının bugünkü parasal değerini öngörmede kullanmaktır. 41 Her iki yöntem de ikinci bir adı- mı gerektirir. Bu ikinci adım, önceden hesaplanan tazminatın bugün- kü değerine indirgemedir; yani peşin sermaye değerini bulmaktır. İndirgeme (ıskonto etme), esas olarak sıradan birinin elde edebile- ceği enflasyondan arındırılmış net faiz getirisiyle yapılır. 42 Sözgelimi enflasyonun %20 olduğu yerde bankaların % 24 faiz vermesi halinde indirgenme, % 4 net getiri oranı üzerinden yapılır. Bu indirgenme, karmaşık gibi görünse de istatistik tablolarının kullanılması yoluyla üstesinden kolayca gelinebilecek bir matematik hesabıdır. 43 Ayrıca uzun vadeli devlet tahvili getirileri, net getiri oranlarının belirlenme- si için elverişli bir araçtır. Zararın birliği ilkesinin zamanaşımı bakımından sonucu, gelecek zararlar bakımından zamanaşımının geçmiş zararlarla aynı tarihte 40 Dobbs, s.260. 41 Abraham, s.243; Dobbs, s.219, s.260. 42 Dobbs, s.260. 43 Abraham, s.244.
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1