Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

285 TBB Dergisi 2019 (140) Yakup KORKMAZ masına rağmen, hiçbirinde tanımlanmamıştır. Özen kavramını 138 , “ asıl borcun (vekaletin) ifası için, zaruri dikkat, itina, fikri ve bedeni yetenek gibi, borçludan istenen özelliklerin tamamı ” olarak tanımlamak mümkündür. 139 Özen borcu ise, vekilin iş görme ile hedef tutulan sonucun başarılı olması için hayat deneyimlerine ve işlerin normal akışına göre gerekli girişim ve davranışlarda bulunması ve başarılı sonucu engelleyecek davranışlardan kaçınması şeklinde ifade edilebilir. 140 Hekim, hasta ile arasında bir sözleşme ilişkisi bulunsun veya bu- lunmasın özen gösterme yükümü altındadır. Özen gösterme yükümü sözleşme ilişkisi olduğunda, vekilin borcunu özenle yerine getirmesi gereğini ortaya koyan 6098 sayılı TBK’ya dayanır. Vekilin özen borcu, TBK 506/II’nci maddede düzenlenmiştir. Bu maddeye göre “ Vekil üst- lendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür. ” Bu hükme göre vekilin sorumluluğu, işin görülmesinde borçlanılan özen ve sadakatin gösterilmesine bağ- lanmıştır. Bu hüküm, gereği gibi ifa etmeme halleri ile sınırlı olmayan, diğer sözleşme hallerini de kapsayan vekilin sorumluluğuna ilişkin genel bir hükümdür. 141 Özen kavramı, iş görenin sorumluluğunun ku- rucu olgularından hem sözleşme ihlalinin hem de kusurun tespitinde önem taşımaktadır. 142 138 Özen kavramını ifade etmek için kanun koyucu 818 sayılı eski Borçlar Kanunu’nda “dikkat ve itina” (m. 55/I ve 56/I), “ihtimam dairesinde” (m. 256/I), “takayyüd ve ihtimam” (m. 297/I ve 391/II), “ihtimam ile” (m. 321/I), “bütün ihtimam ile” (m. 357/I) ve “icap eden ihtimam” (m. 413/II) kavramlarını kullanmıştır. 6098 sa- yılı TBK’da ise terminolojide yeknesaklık sağlanmış ve bu kavramı anlatmak için “gerekli özen” ifadesi kullanılmıştır. Bkz. Veysel Başpınar, Vekilin (Avukatın, He- kimin, Mimarın, Bankanın) Özen Borcundan Doğan Sorumluluğu, 2. Baskı, Anka- ra 2004, s. 124; Mustafa Alper Gümüş, Türk – İsviçre Borçlar Hukukunda Vekilin Özen Borcu, İstanbul 2001, s. 45; Ahmet Tok/Sabiha Gün Tok, Vekâlet Sözleşme- sinde Vekilin Özen Borcu, İstanbul Barosu Dergisi, Y. 2016, C. 90, S. 5, s. 18. 139 Başpınar, s. 124. 140 Haluk Tandoğan, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. II, 3. Bası, Ankara 1987, s. 410; Ayan, s. 88; Yarg. 3. HD, T. 09.09.1985, E. 1985/2552, K. 1985/5380 “Özen, borcu ise vekilin iş görme ile hedef tutulan sonucun başarılı olması için hayat deneylerine ve işin normal akışına göre gerekli girişim ve davranışlarda bulun- masıdır.” (www.sinerjimevzuat.com.tr , Erişim Tarihi: 03.05.2018). 141 Walter Felmann, Berner Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch Das Ob- ligationenrecht, Band VI, 2. Abteilung Die einzelnen Vertragsverhältnisse, 4. Te- ilband, Der einfacheAuftrag, Art 394-406 OR, Bern 1992, s. 455; Mustafa Alper Gümüş, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C. II, 3. Bası, İstanbul 2014, (Gümüş, Kitap), s. 159. 142 Gümüş, Kitap, s. 159.