Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

304 Ticari İşlerde Faiz ve Yargıtay Uygulaması GİRİŞ Para alacağından mahrum kalınması sebebiyle alacaklıya ödenen karşılığa faiz denilmektedir. 1 Faiz, konusu bir miktar para olan borç- larda 2 söz konusu olmaktadır. Konusu para alacağı olmayan borçlarda faiz söz konusu olmamaktadır. 3 Bununla birlikte bir hukukî işlem veya kanun hükmü gereğince faiz ödeme borcu doğmadığı sürece, her para alacağı için mutlaka faiz ödenmesi gerekmemektedir. 4 Faiz alacağı, anapara alacağından bağımsız, fakat aynı zamanda anapara alacağına bağlı bir alacaktır. Faiz alacağı anapara alacağının bir parçası olmadığından, faiz alacağına yönelik ödeme yapılması, kısmî ödeme olarak kabul edilmemektedir. Faiz alacağının anapara alacağından ayrı olarak takip ve dava edilmesi veya üçüncü bir kişi- ye alacağın devri hükümlerine göre devredilmesi mümkündür. Ayrı- ca anapara faiz alacağı, anapara alacağından bağımsız olarak TBK m. 147/b.1 uyarınca beş yıllık zamanaşımı süresine tabidir. 5 Faiz, doktrinde ve uygulamada çeşitli açılardan sınıflandırmaya tabi tutularak incelenmektedir. Faiz bakımından yapılan bu sınıflan- dırmalar konusunda çalışmanın ilerleyen bölümlerinde ayrıntılı açık- lamalar yapılacaktır. Bununla birlikte bu çalışmanın konusunu, ticari işlerde faiz oluşturmaktadır. I. FAİZ KAVRAMI, FAİZİN HUKUKÎ NİTELİĞİ VE TÜRLERİ A. Faiz Kavramı Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan borçlarda, borcun doğ- duğu ya da muaccel olduğu tarihten, ödemenin yapıldığı tarihe kadar 1 M. Kemal Oğuzman/M. Turgut Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.-1, Ve- dat Kitapçılık, 12. Bası, İstanbul 2014, s. 312. 2 Para borcu, satış, kira, eser, finansal kiralama gibi bir sözleşmeden doğabileceği gibi, haksız fiilden veya sebepsiz zenginleşmeden de doğabilmektedir (Bkz. Ah- met M. Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kitabevi, 17. Bası, Ankara 2013, s. 616). 3 Kılıçoğlu, s. 616. 4 Kürşad Yağcı, “Anapara Faizi ve Temerrüt Faizine Üst Sınır Getiren TBK. M. 88 ve TBK m. 120 Hükümlerinin Ticari Faizler (TTK m. 8 ve TTK m. 9) Bakımından Uy- gulanabilirliği”, İÜHFM , C. LXXI, S. 2, Y. 2013, s. 422; Oğuzman/Öz, C.-1, s. 312; Örneğin TBK m. 387/f.I hükmüne göre ticari nitelikte olmayan tüketim ödüncü sözleşmelerinde, taraflarca kararlaştırılmış olmadıkça faiz istenememektedir. 5 Oğuzman/Öz, C.-1, s. 313.