Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

305 TBB Dergisi 2019 (140) Yasemin YÜCESOY YILMAZ duruma göre kısa veya uzun bir süre geçebilmektedir. Böyle bir hâlde, borçlunun aradaki süreden faydalanması sebebiyle alacaklıya kanun veya sözleşme gereği, belli bir oran üzerinden ödemekle yüküm- lü olduğu paraya faiz denilmektedir. 6 Ayrıca faiz hukukî açıdan bir miktar para alacağının, alacaklısına sağladığı medeni semere, ekono- mik açıdan ise sermayenin geliri olarak tanımlanmaktadır. 7 HGK’nın 15.05.2015 tarih, 2013/6-2249 E., 2015/1362 K. sayılı kararında ise, “… Faiz; para alacağının medeni semeresidir. Başka bir ifade ile faiz, ödünç akdi veya başka bir hukuki muamele yahut fiil neticesinde başka bir kimseden ala- caklı duruma geçen kimsenin para alacağının karşılığı ve bir nevi ücret ve kirası …” olarak tanımlanmıştır. Ancak faizi, para alacağının kirası ola- rak kabul etmek doğru değildir. Zira kirada bir mal kullanılmak üzere kiracıya bırakılmaktadır. Oysaki faiz alacağının doğması için, mutla- ka bir miktar paranın kullanılmak üzere borçluya verilmesine gerek bulunmamaktadır. Satış sözleşmesinde, satış bedelinin geç ödenmesi sebebiyle kararlaştırılan temerrüt faiz alacağının doğması hâlinde du- rum böyledir. Bu açıklamalardan çıkan sonuç şudur ki, faiz borcunun esasını, bir miktar parayı kullanmaktan ziyade, para borcunu ödemek hususunda bir süreden faydalanmak oluşturmaktadır. 8 Faiz alacağının doğması için, konusu bir miktar para olan bir bor- cun bulunması gerekmektedir. Para borçları dışında başka tür borçlar- da, faiz alacağının doğması söz konusu değildir. Para borcunun kay- nağı sözleşme olabileceği gibi, haksız fiil ya da sebepsiz zenginleşme de olabilmektedir. Bununla birlikte bir para borcunun bulunması da, tek başına faiz alacağının doğması için yeterli değildir. Zira bir hukukî işlem veya kanun hükmü gereğince faiz ödeme borcu doğmadığı sü- rece, her para alacağı için mutlaka faiz ödenmesi gerekmemektedir. 9 6 Fikret Eren, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 17. Baskı, Ankara 2014, s. 978; Selahâttin Sulhi Tekinay/Sermet Akman/Halûk Burcuoğlu/Atillâ Altop, Teki- nay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Filiz Kitabevi, 7. Baskı, İstanbul 1993, s. 786; Murat Aydoğdu, “6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Faiz ile İlgili Düzen- lemeler”, DEÜHFD, C. 12, S. 1, Y. 2010 (Basım Yılı: 2011), s. 86. 7 Andreas von Tuhr (Çev.: Cevat Edege), Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı C.:1-2, Yargıtay Yayınları No:15, 2. Baskı, Ankara 1983, s. 61; Rıza Ayhan/Hayrettin Çağ- lar, Ticari İşletme Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 10. Bası, Ankara 2017, s. 27, 31. 8 Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, s. 786. 9 Oğuzman/Öz, C.-1, s. 312; Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, s. 789.