Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

306 Ticari İşlerde Faiz ve Yargıtay Uygulaması Faiz alacağı, bir miktar paranın kullanım hakkından iradi olarak belli bir süre yoksun kalınması sebebiyle ortaya çıkabileceği gibi, iradi olmaksızın belli bir süre yoksun kalınması sebebiyle de ortaya çıka- bilmektedir. 10 Alacaklı, tüketim ödüncü sözleşmelerinde iradi olarak paranın kullanım hakkından yoksun kalmakta, haksız fiilin varlı- ğı hâlinde ise, iradi olmaksızın paranın kullanım hakkından yoksun kalmaktadır. Faiz alacağının ortaya çıkması için kusur şartı aranma- maktadır. Faiz alacağının hesaplanabilmesi için uygulanacak oran, sözleşme ile kararlaştırılabileceği gibi, kanun tarafından da belirlene- bilmektedir. 11 Asıl alacak sona ermediği sürece, faiz alacağı da kural olarak işle- meye devam etmektedir. Bununla birlikte borçlu hakkında aciz vesi- kası düzenlenmesi veya borçlunun iflâs etmesi hâlinde iflâsın açılması ile birlikte faiz işlememektedir. 12 B. Faizin Hukukî Niteliği Faiz alacağı, anapara alacağına bağlı fer’î bir alacaktır. Buna bağ- lı olarak faiz alacağının doğumu, varlığı ve geçerliliği, asıl borcun doğumuna, varlığına ve geçerliliğine bağlıdır. Asıl borç sona erince, daha önce işlemiş ve doğmuş faiz alacağı da sona ermektedir. 13 TBK m. 131/f.I’de bu husus açıkça düzenlenmiştir. Madde hükmüne göre, “Asıl borç ifa ya da diğer bir sebeple sona erdiği takdirde, rehin, kefalet, faiz ve ceza koşulu gibi buna bağlı hak ve borçlar da sona ermiş olur.” Bununla bir- likte bu genel kuralın istisnasına rastlamak mümkündür. Bu cümleden olarak, alacaklı ile borçlunun yapacakları bir anlaşma ile asıl borcun ibra edilmesini ve ancak faiz borcunun devam edeceğini kararlaştır- maları mümkün olduğu gibi, alacaklının asıl borcun sona ermesinden 10 Şükrü Saraç, Yargıtay Kararları Işığında Banka Kredi Kartı Uyuşmazlıkları, Söz- kesen Matbaacılık, Ankara 2013, s. 140. 11 Saraç, s. 140. 12 Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, s. 797-798; von Tuhr, s. 65. 13 Fikret Eren, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2015, s. 519-520; Arslan Kaya, “Adi ve Ticari İşlerde Faiz”, İHFM , C. LIV, Y. 1994, s. 347; Aydoğdu, s. 87; Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, s. 786-787; von Tuhr, s. 64; “… Faiz borcu, asıl alacaktan ayrı fakat ona bağlı bir yan edimdir. Faiz borç- ları asıl alacağın varlığına bağlıdır ve asıl alacak sona erdiğinde faiz borcu da sona erer …” HGK, 15.05.2015 T., 2013/6-2249 E.-2015/1362 K. (Kişisel Arşiv).