Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

311 TBB Dergisi 2019 (140) Yasemin YÜCESOY YILMAZ ğu sürece, ticari iş olarak kabul edilmektedir. 35 Burada “ticari işletmeyi ilgilendiren” kavramından anlaşılması gereken, işin ticari işletmenin işletme konusu ve işleyişi ile ilgili olmasıdır. 36 “Ticari işletmeyi ilgilendi- ren bütün işlem ve fiiller” kavramından anlaşılması gereken ise, hukukî işlem, hukukî işlem benzeri, vekâletsiz iş görme, sebepsiz zenginleşme ve haksız fiillerdir. 37 Tacirin ticari işletmesi için klima satın alması, tica- ri işletmenin konusu ile ilgili bir faaliyetin yerine getirilmesi sırasında üçüncü kişiye zarar verilmesi hâlinde durum böyledir. 38 Yalnızca asıl işlemler değil, ticari işletme ile ilgili bir işin icrasına hazırlık oluşturan veya kolaylaştıran işlemler de, ticari iş sayılmaktadır. 39 Ancak mad- de hükmünde geçen ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiiller kriterine göre belirlenen ticari iş olma özelliği, yalnızca ticari işletmesi ilgili işlem ve fiili gerçekleştiren kişi açısından geçerlidir. Karşı tarafın da dâhil edilmesi için, TTK m. 19 /f.II uyarınca değerlendirme yapıl- ması gerekmektedir. 40 TTK m. 19’da ise ticari iş karinesi düzenlenmiştir. TTK m. 19/f.I’e göre, bir tacirin borçlarının ticari olması asıldır. Bu kural tüzel kişi ta- cirler bakımından mutlak olarak uygulanmaktadır. Bununla birlikte gerçek kişi tacirler bakımından bu kural mutlak değildir. 41 Aynı mad- de hükmüne göre gerçek kişi bir tacir, işlemi yaptığı sırada bu işlemin ticari işletmesini ilgilendirmediğini diğer tarafa bildirirse ya da işin niteliği ticari sayılmasına elverişli değilse, borç adi borç olarak kabul edilmektedir. Gerçek kişi tacirin, çocuğunu özel bir okula kaydettir- mek için eğitim sözleşmesi yapması hâlinde durum böyledir. Zira böyle bir işlemin ticari işletmeyle ilgili olamayacağı işin niteliğinden 35 Ayhan/Çağlar, s. 15; Bozer/Göle, Ticari İşletme, s. 54. 36 Göktürk, s. 17; Ayhan/Çağlar, s. 16; Şener, s. 52. 37 Göktürk, s. 16; Şener, s. 52-53. 38 Şener, s. 53. 39 Şener, s. 54. 40 Bozkurt, s. 108. 41 Göktürk, s. 18; Bozer/Göle, Ticari İşletme, s. 55; Bozkurt, s. 111; Şener, tüzel kişi tacirler bakımından bu durumun aksinin ispatının sağlanıp sağlanmayacağı ba- kımından ikili bir ayrım yapılması gerektiğini, tüzel kişi tacir olarak kabul edilen ve amacına ulaşmak için ticari işletme işleten dernek ve vakıflar (TTK m. 16/f.I) için, adi iş ve ticari iş ayrımının söz konusu olabileceğini, bunların işlettikleri ticari işletme ile ilgili olmayan, diğer işlemlerden kaynaklanan işlerin, adi iş sayılması gerektiğini, buna bağlı olarak da böyle bir hâlin ispatına imkân tanınması gerek- tiğini ifade etmektedir (Bkz. Şener, s. 55, aynı yönde görüş için Ayhan/Çağlar, s. 21-22).