Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

314 Ticari İşlerde Faiz ve Yargıtay Uygulaması hükümlerine (3095 sayılı Kanun) göre belirleme yapılacaktır. Uygu- lanacak yıllık faiz oranının sözleşmede kararlaştırılması hâlinde ise, kararlaştırılan bu oran uygulanacaktır. Bununla birlikte, sözleşmede kararlaştırılacak yıllık temerrüt faiz oranı, faiz borcunun doğduğu ta- rihte yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre belirlenecek faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamayacaktır. Sözleşmede anaparaya uygulanacak faiz oranı kararlaştırılmakla birlikte, temerrüt faiz oranı kararlaştırılmamışsa ve kararlaştırılan anapara faiz oranı, faiz borcu- nun doğduğu tarihte yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre belirlenecek temerrüt faiz oranından fazla ise, kararlaştırılan bu oran, temerrüt faiz oranı olarak uygulanacaktır. 45 Buna göre ticari nitelikte olmayan bir işte temerrüt faizi ödenmesi gerektiğinde, taraflarca uy- gulanacak oran % 20 olarak belirlenmişse, kural olarak kararlaştırılan bu oran uygulanacaktır. Ancak kararlaştırılan bu oranın faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine (3095 sa- yılı Kanun) göre belirlenecek oranın yüzde yüz fazlasını aşıp aşmadı- 45 “… Buna göre, TBK 88. maddesinden de açıkça anlaşıldığı gibi; faiz (anapara faizi) ödeme borcunda uygulanacak yıllık faiz oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belir- lenecektir. Yürürlükte olan mevzuat hükümleri hiç şüphesiz şu anda da yürürlükte olan 3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine ilişkin Kanun’dur. Burada “yedek hukuk kuralı” veya “ikâme faiz” de denilebilecek olan kanunî (yasal) faiz devreye gir- mektedir (3095 sayılı Kanun m. 1). Faiz (anapara faizi) ödeme borcunda uygulanacak yıllık faiz oranı, sözleşmede kararlaştırılmışa buna itibar edilecektir. Burada bir sınır getirilmiştir. Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık faiz oranı, birinci fıkra uyarınca belirlenen (yani 3095 sayılı Yasaya göre belirlenen) yıllık faiz oranının yüzde elli fazlasını aşamaz (TBK m. 88/f.2 atfıyla 3095 sayılı Yasa m. 1 ile belirlenen faizin %50 arttırımlı hali, yani %9 + 4,5 = %13,5 oranını aşamaz.). Burada emredici hukuk kuralı devreye girmekte- dir (TBK m. 88/f.2). TBK’da “temerrüt faizi” başlıklı düzenlemede de (m. 120) şu şekilde bir çözüme gidilmiştir: Uygulanacak yıllık temerrüt faizi oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa, faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirlenir (TBK m. 120/f.1 atfıyla 3095 sayılı Yasa m. 2). Uygulanacak yıllık temerrüt faizi oranı, sözleşmede kararlaştırılmışsa, bu oran (sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık temerrüt faizi oranı), birinci fıkra uyarınca belirlenen yıllık faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamaz. (TBK m. 120/f.2 atfıyla 3095 sayılı Yasa m. 2- adi işlerde %9 + yüzde yüz fazlası yani %9 =18’i; ticari işler- de avans faizinin yüzde yüz fazlasını yani avans faizinin iki katını, (1.1.2011 tari- hinden 31.12.2012 tarihine kadar avans faizi %15 olduğundan iki katı olan %30’u aşamayacaktır) …” Yarg. 13. HD, 22.11.2012 T., 2012/17865 E.- 2012/ 26319 K. (Kişisel Arşiv).