Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

324 Ticari İşlerde Faiz ve Yargıtay Uygulaması ea) Temerrüde Düşme Şartları Bakımından TTK m. 1530 /f.II’ ye göre, “Ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerde, alacaklı, kanundan veya sözleşmeden doğan tedarik borcunu yerine getirmiş olmasına rağmen, borçlu, gecikmeden sorumlu tutulamayacağı hâller hariç, sözleşmede öngörülmüş bulunan tarih- te veya belirlenen ödeme süresinde borcunu ödemezse, ihtara gerek olmaksı- zın temerrüde düşer.” Madde hükmüne göre, ticari işletmeler arasındaki mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerde, sözleşmede ön- görülen tarihte veya belirlenen ödeme süresi içinde ödeme yapmayan borçlu, bu tarihlerin geçmesi ile ihtara gerek kalmaksızın temerrüde düşmektedir. Böyle bir hâlde, TTK m. 1530/f.III uyarınca temerrüde düşen borçlunun alacaklısı, sözleşmede öngörülmüş bulunan tarihten veya belirlenen ödeme süresinin sonunu takip eden günden itibaren, ödeneceği kararlaştırılmamış olsa bile faize hak kazanmaktadır. TTK m. 1530 /f.IV ’te ise, sözleşmede ödeme gününün veya süresi- nin belirtilmediği ya da belirtilen sürenin aynı maddenin beşinci fık- rasına aykırı olduğu hâllerde, borçlunun ihtara gerek kalmaksızın ne zaman temerrüde düşeceği ve buna bağlı olarak alacaklının faize hak kazanacağı düzenlenmiştir. Buna göre mal ve hizmet tedariki ama- cıyla yapılan işlemlerde, para borcunun ifa edileceği tarih veya süre sözleşmede öngörülmemişse, borçlu kural olarak, faturanın veya eş değer ödeme talebinin kendisi tarafından alınmasını takip eden otuz günlük sürenin sonunda temerrüde düşmektedir. Faturanın veya eş değer ödeme talebinin alınma tarihi belli değilse borçlu, mal veya hiz- metin teslim alınma tarihini takip eden otuz günlük sürenin sonunda temerrüde düşecektir. Borçlu, faturayı veya eş değer ödeme talebini, mal veya hizmetin tesliminden önce almışsa, mal veya hizmetin teslim tarihini takip eden otuz günlük sürenin sonunda temerrüde düşecek- tir. Kanunda veya sözleşmede, mal veya hizmetin kabul veya gözden geçirme usulü öngörülmüşse borçlu, faturayı veya eş değer ödeme ta- lebini, kabul veya gözden geçirmenin gerçekleştiği tarihte veya bu ta- rihten daha önce almışsa, kabul veya gözden geçirmenin gerçekleştiği tarihten sonraki otuz günlük sürenin sonunda temerrüde düşecektir. Bununla birlikte kabul veya gözden geçirme için sözleşmede öngörü- len süre, mal veya hizmetin alınmasından itibaren otuz günü geçiyor ve bu hâl alacaklının aleyhine ağır bir haksızlık oluşturuyorsa, kabul veya gözden geçirme süresi mal veya hizmetin alınmasından itibaren