Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

328 Ticari İşlerde Faiz ve Yargıtay Uygulaması rılmasına ilişkin TBKm. 88 ve 120 hükümlerinin, ticari işlerde taraflarca kararlaştırılmış faiz oranları hakkında uygulanması söz konusu değil- dir. Bu cümleden olarak banka ile müşterisi arasında imzalanan ticari nitelikteki bir banka genel kredi sözleşmesinde anapara faiz oranının % 40, temerrüt faiz oranının ise % 80 olarak uygulanacağı öngörülmüş ise, kararlaştırılan bu oranlar hiçbir sınırlama söz konusu olmaksızın uygulanacaktır. Yargıtay 11. ve 19. Hukuk Daireleri ile Hukuk Genel Kurulu’nun istikrar kazanmış kararları da bu yöndedir. Taraflarca bir kararlaştırma yapılmadığı hâllerde, yedek hukuk kuralı olarak 3095 sayılı Kanun hükümleri uyarınca belirlenecek oranlar uygulanacaktır. İşlemiş faize yeniden faiz yürütülmesi, başka bir deyişle bileşik faiz uygulaması adi işlerde yasaklanmıştır. Ancak ticari işlerde, bazı hâllerde bileşik faiz uygulanmasına cevaz verilmiştir. Üç aydan aşa- ğı olmamak üzere tarafları tacir olan cari hesaplarda bileşik faiz uy- gulanabileceği gibi, yine üç aydan aşağı olmamak üzere, her iki taraf bakımından ticari iş niteliğinde olan ödünç sözleşmelerinde de bileşik faiz uygulanması mümkündür. TTK m. 726 hükmü uyarınca kambiyo senedi dolayısıyla ödeme yapan müracaat borçlusu da, kendisinden önce gelen borçlulara rücu ettiğinde ödediği faizlere, tekrar faiz işletil- mesini talep edebilmektedir. İlk iki hâlde anapara faizine yeniden faiz yürütülmesine, kambiyo senetlerinde rücu hakkına ilişkin son hâlde ise, temerrüt faizine yeniden temerrüt faizi yürütülmesine olanak ta- nınmıştır. Bu son hâl, temerrüt faizine ayrıca temerrüt faizi yürütüle- meyeceğine ilişkin TBK m. 121/f.III’de somutlaşan genel ilkenin tek istisnasını oluşturmaktadır. Taraflarca kararlaştırılmış olmadıkça adi işlerde faiz istenmesi söz konusu değildir. Ancak ticari işlerde kararlaştırılmamış olmasına rağmen, TTK m. 20 uyarınca tacir verdiği avanslar ve yaptığı giderler için ödeme tarihinden itibaren faiz isteyebilmektedir. Benzer bir dü- zenlemenin TBK m. 387 /f.II’ de de yer aldığı görülmektedir. Madde hükmüne göre, ticari tüketim ödüncü sözleşmelerinde, taraflarca ka- rarlaştırılmamış olsa bile faiz istenebilmektedir. Ticari işlerde faizin hangi tarihten itibaren işlemeye başlayacağı, anapara ve temerrüt faizi açısından ayrı ayrı incelenmektedir. Anapa- ra faizinde, faizin hangi tarihten itibaren işleyeceğine ilişkin taraflarca bir kararlaştırma yapılmamışsa ya da bu hususta açık bir kanun hük-