Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

“ALTERNATİF” BİR UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLU (ARABULUCULUK) ARACILIĞIYLA “ALTERNATİF” İŞ HUKUKUNA DOĞRU TOWARDS AN ALTERNATIVE EMPLOYMENT LAW THROUGH THE USE OF ALTERNATIVE DISPUTE RESOLUTION BY MEDIATION Kadriye BAKIRCI * Özet: Türkiye’de, bireysel iş uyuşmazlıklarında, alternatif bir uyuşmazlık çözüm yolu olan arabuluculuğun, ulusal işverenler, ya- bancı yatırımcılar ve devletin küçülmesi, kamu hizmetlerinin özelleş- tirilmesi eğiliminde olan hükümetler tarafından tercih edilmesi so- nucu, 12.10.2017 tarihinde 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu kabul edilmiş ve bu Kanun’la 30.1.1950 tarihli ve 5521 sayılı İş Mahkeme- leri Kanunu yürürlükten kaldırılmış, 4857 sayılı İş Kanunu (m.20, 21) , 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlük- ten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’de değişiklikler yapılmıştır. 25.10.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürür- lüğe girmiş olan 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3, 11 ve 12. maddeleriyle iş uyuşmazlıklarının çözümünde “zorunlu” arabulucu- luk öngörülmüş ve Türkiye’ya özgü bir model yaratılmıştır. Bu maka- lede, bu model karşılaştırmalı hukuk açısından ve toplumsal cinsiyet farkındalığıyla analiz edilerek, bu modelin, arabuluculuğun ilkeleri- ne, bireysel iş uyuşmazlıklarına, kadın işçilere ve güç durumdaki bazı işçi gruplarına uygunluğu, iş hukuku üzerindeki etkisi, adalete erişim ve adil yargılanma haklarına güvence sağlanması ve sosyal diyalog ilkesi açılarından yarattığı sorunlar ortaya konmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları, Arabu- luculuk, Zorunlu Arabuluculuk, Bireysel iş uyuşmazlıkları, İş Mahke- meleri Kanunu (No.7036) Abstract: In Turkey, as a result of the preference of national employers, foreign investors and government, for mediation in indi- vidual labour disputes a new Labour Courts Act (No.7036) has been enacted on 10.12.2017. A specific legal framework has been created and “compulsory” mediation has been introduced in individual la- bour disputes for the first time in Turkey. In this article this model is analysed from the perspectives of comparative law and gender * Prof. Dr., Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı, [email protected]