Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

364 “Alternatif” Bir Uyuşmazlık Çözüm Yolu (Arabuluculuk) Aracılığıyla “Alternatif” İş Hukukuna Doğru ABD’de adeta bir endüstri haline gelen iş uyuşmazlıklarında zo- runlu hakemlik yolu, adalet ve hakkaniyeti sağlamada sorunlu görül- düğü için, ABD öğretisinde ve kamuoyunda tartışmalıdır. 22 Özellikle sendikalı olmayan sektörlerde uygulama alanı bulduğu için, zorunlu hakemliği şekillendiren, uygulayan ve ödemesini yapan işverenlerdir. Bu nedenle Clinton tarafından kurulan ve başkanlığını dönemin Ça- lışma Bakanı (Secretary of Labour) John T. Dunlop’un yaptığı Federal Komisyon bu uygulamayı kınamıştır. 23 Nisan 2015’de bu uygulamayı yasaklamaya yönelik Hakemlikte Adalet Kanunu (The Arbitration Fa- irness Act) Kongre’ye sunulmuş fakat henüz yasalaşmamıştır. 24 AB üyesi ülkelerde iş uyuşmazlıklarının çözüm yolları çok büyük farklılıklar göstermektedir. Yargı sistemindeki farklılıklar nedeniyle Kara Avupası ülkelerinde iş uyuşmazlıklarında alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına yaklaşım biçimi, ABD’nkinden farklıdır. Kara Avrupası ülkelerinde alternatif uyuşmazlık çözüm yolları 2008/52/EC sayılı AB Sivil ve Ticari Uyuş- mazlıklarda Arabuluculuk Yönergesi kabul edilinceye kadar önemli bir uygulama alanı bulmamış, hatta Almanya ve İtalya gibi bazı ülke- lerde yasaklanmıştı. 25 Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları konusunda ABD ile benzer- lik gösteren Avrupa ülkesi, Britanya’dır. Britanya’da, geçmişi 1896 tarihine dayanan, 1974 yılında yasal dayanağa kavuşturulan Tavsiye, Uzlaştırma ve Hakemlik Hizmetleri Kurumu olarak adlandırılabilecek ACAS (Advisory, Conciliation and Arbitration Service) Hükümetten oldukça bağımsız hareket eden bir kurumdur. Kurum çalışanları yal- 22 Lipsky/Seeber (2000), s.37-49; David Sherwyn, /J. Bruce Traoey/Zev J. Eigen, ‘’In Defense of Mandatory Arbitration of Employment Disputes: Saving the Baby, Tossing Out the Bath Water, and Constructing a New Sink in the: Process”, Uni- versity of Pennsylvania Journal of Labor and Employment Law , 1999, 2(1), s.73-150; Stone (1996), s.1017-1050. 23 U.S. Department of Labor, Report and Recommendations Commission on the Fu- ture of Worker-Management Relations [The “Dunlop Commission”], Washing- ton, DC: Government Printing Office, December 1994. https://digitalcommons.ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https :// www.google.com.tr/& httpsredir=1&article=1004&context=key_workplace. 24 Halegua (2016), s.311-347. 25 M. Finkin, “Workplace Justice: Does Private Judging Matter?”, Zeitschrift für Ver- gleichende Rechtswissenschaft , 2014, Vol.113, s.166- 185.