Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

414 İş Kazası ve Meslek Hastalıklarında Kurumun İşverene Rücu Hakkı Hem kanuni halefiyette hem de rücuda, başkasına ait borcu ifa eden kişi, asıl borçluya karşı bir alacak hakkı elde eder ve bu alacak hakkına dayanarak borçludan borcun ifasını talep eder. Halefiyet, ala- caklı ile ifada bulunan üçüncü kişi arasındaki ilişki iken, rücu borçlu ile ifada bulunan üçüncü kişi arasındaki ilişkidir. 63 Halefiyette alacak hakkı sona ermez ve halef olan üçüncü kişiye kendiliğinden geçerken, rücu hakkının mevcut olması halinde alacak hakkı sonra erer ve yeni bir hak olan rücu hakkı doğar. Dolayısıyla halefiyet ilişkisinde borç bütün unsurlarıyla devam eder, temerrüt hali, zamanaşımı süresi, za- manaşımı süresinin başladığı tarih, ifa zamanı ve yeri aynı kalırken rücu da ise rücunun yeni bir hak olması nedeniyle zamanaşımı süresi hak doğduğu anda işlemeye başlar. 64 Rücu hakkının kullanılabilmesi için alacaklıya ifada bulunulduğu- nun ispatı ile birlikte rücuya esas teşkil eden hukuki sebebi de ispat etmek gerekirken, halefiyette üçüncü şahsın sadece ifayı ispat etmesi yeterlidir. Yukarıdaki bilgiler ışığında halefiyet ilkesinin rücu hakkın- dan daha geniş kapsamlı olduğu anlaşılacaktır. İşverenin kusurlu davranışı nedeniyle sorumluluğunda Kurumun rücu hakkının niteliğine dair 4772 sayılı, 506 sayılı ve 5510 sayılı Ka- nunlarda herhangi bir açıklama bulunmamaktadır. Ancak 4772 ve 506 sayılı Kanunlar zamanında verilmiş Yargıtay’ın İçtihadı Birleştirme Kararları incelendiğinde halefiyet ilkesine ağırlık verildiği görülmüş- tür. 65 Anayasa Mahkemesi ise 1991 yılında verdiği bir kararda kurumun rücu hakkının hukuksal niteliğine değinerek, kurumun işverene baş- ren görüş için bkz. Tuncay/ Ekmekçi, (2017), s. 422. Güzel/Okur/Caniklioğlu, (2016), s. 387. Aksi görüş için bkz. Aslanköylü, R. (2007), s. 1425. 63 Ahmet Kılıçoğlu, Türk Borçlar Hukukunda Kanuni Halefiyet, Ankara 1979, s. 14; Resul Aslanköylü, “AYM Kararlarına Göre Kurumun Gelir Artışlarını İsteyip İs- teyemeyeceği ve 26. maddeden Doğan Rücu Hakkının Hukuki Temeli”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Dergisi , S. 16, Y. 2007, s.1418. 64 Kılıçoğlu, (1979), s. 13; Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, İstanbul 2008, s. 894; Başak Güneş, İş Kazası ve Meslek Hastalıklarında SGK’nın İşverene Rücu Hakkı, GS Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2011, s.114; Aslanköylü, R. (2007), s.1422. 65 Güzel/Okur/Caniklioğlu, (2016), s. 388; Y İBBGK, 31.03.1954 T, E. 1953/17, K. 1954/10; Y İBBGK, 29.06.1960 T, E. 1960/13, K. 1960/15; HGK, 29.01.1992 T, E. 1991/10-549, K. 1992/20; İBBGK, 01.07.1994 T, E.1992/3, K. 1994/3 Karar; Aslan- köylü, R.(2007), s. 1407.