Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

56 Kabahatler Kanunu’nun Genel Hükümleri 4. Kabahatler Kanunu’nda Kanunilik İlkesi Kanunilik ilkesi ceza hukukunun “ana ilke ve özelliklerinden en başta geleni”dir ve ceza hukukunun temelini oluşturmaktadır. 81 Bu ilke Anayasa md. 38’de “kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez” hükmü ile koruma altına alınmıştır. TCK md. 2’de de suçta ve cezada kanunilik ilkesi kabul edilmiştir. 82 Kanunilik ilkesinin kabahat alanında uygulanmasına ilişkin ilkenin kabahatler açısından geniş ölçüde bertaraf edildiği, 83 idareye çeşitli serbesti tanı- mak suretiyle kabul edilmesi gerektiği 84 ve mutlak olarak uygulanma- sı gerekliliği 85 olmak üzere çeşitli görüşler gelişmiştir. Kanunilik ilkesi- nin, idari yaptırımlar açısından da, ceza hukuku alanındaki kadar katı olmasa da gerekli olduğu ifadesi doğrultusunda; 86 ilkenin TCK’daki düzenlemeler kadar keskin bir kabulü söz konusu olmamıştır. 87 Ka- nunilik ilkesinin kabahatler için de geçerli olması hukuki güvenliğin sağlanması açısından önem teşkil etmektedir; nitekim kabahat yaptı- 81 Sulhi Dönmezer, Sahir Erman, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Cilt:1, Yeniden gözden geçirilmiş 11. Bs., Beta, İstanbul 1994, s. 17. 82 TCK md.2’de kanunilik ilkesi hem suç teşkil eden fiil hem de cezalar bakımın- dan mutlak kanunilik ilkesini benimsemiştir. TCK md. 2: “(1) Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz. (2) İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza ko- nulamaz. (3) Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorum- lanamaz.” 83 Feyyaz Gölcüklü, “‘İdari Ceza Hukuku’ ve Anlamı; İdarenin Cezai Müeyyide Tat- biki”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi , C. 18, S. 02, s. 137. 84 Özay, s. 60-61. 85 Mahmutoğlu, Kabahatleri Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimi, s. 105-106. 86 Oğurlu, s. 57. Kabahatler bakımından kanunilik ilkesinin geçerliliği tespit edi- lirken, ortada suç olmadığı için ceza hukuku bakış açısıyla hareket edilmemesi gerektiğine ilişkin bkz. Ali Pehlivan, “Kabahatler Hukukunun Genel Esasları”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, (Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), İstanbul 2011, s. 78. 87 Bekar, s. 1039. Özay, s. 60. Özay, kesin çizgilerle belirlenmesine gerek de olmadığı görüşündedir. Ayrıca belirtmek gerekir ki, Özay kanunilik ilkesinin idari yaptı- rımlara ilişkin olarak “çok daha geniş boyutlara ulaşabilecek potansiyel bir önem” taşıdığını belirtmektedir. Bkz. Özay, s. 31; Özay ile aynı görüşte bkz. Mehmet Akif Bardakçı, “Kabahatler Kanununa Göre İdari Para Cezaları ve İdari Para Cezaları- nın Yargısal Denetimi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi (İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), İstanbul 2006, s. 36.