Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

85 TBB Dergisi 2019 (140) Mehmet KARAARSLAN susunda yapılan anlaşmaya tahkim sözleşmesi denir. 59 Ancak tahkim sözleşmesi, HMK 408. maddede belirtilen istisnalar dışında tüm konu- larda yapılabilir. HMK 408. maddede belirtilen istisnalar ise taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklar ve tarafların iradelerine tabi olmayan iş ve konular olarak düzenlenmiştir. Doktrinde tahkimin, zorunlu tahkim ve ihtiyari tahkim olarak ay- rıldığı görülmektedir. 60 Zorunlu tahkim, 3533 sayılı Kanun’la belirtil- miş olan idareler arasındaki ihtilaflar, belirli miktarın altındaki tüketici ihtilafları için tüketici hakem heyetlerine başvurma gibi konularda ge- tirilmiştir. 61 Değişik kanunlarda sayılan bu gibi zorunlu tahkim düzen- lemeleri dışındaki durumlar için tahkim yolu, ihtiyari bir yol olarak düzenlenmiştir. III. İDARENİN TARAF OLDUĞU UYUŞMAZLIKLARIN ALTERNATİF YÖNTEMLERLE ÇÖZÜMÜ A. İDARENİN TARAF OLDUĞU UYUŞMAZLIKLARIN 659 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME KAPSAMINDA SULH YOLUYLA ÇÖZÜLMESİ 1. Genel Olarak Özel hukuk kişileri arasında cereyan eden uyuşmazlıkların çözü- mü konusunda getirilen uzlaşma, arabuluculuk ve tahkim gibi mü- esseseler temelde bir özel hukuk uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak düzenlenmiş olmasına karşın süreç içinde idarelere de arabuluculuk ve bazı durumlarda da tahkim yoluna gitmesi imkânı tanınmıştır. Ülkemizde uygulanan idari rejim ve yine idarenin tabi olduğu kamu hukuku kuralları sebebiyle özel hukuk uyuşmazlıkları için geti- rilen müesseselerin idarelere uygulanmasında ciddi zorluklarla karşı- laşıldığı ve beklenen yararın sağlanamadığı görülmektedir. Bu neden- le idarenin taraf olduğu gerek adli yargıda görülecek uyuşmazlıklar ve gerekse idari yargıda görülecek uyuşmazlıklar konusunda ortaya çıkan boşluk farklı yasal düzenlemeler ve kurumlarla giderilmeye çalışılmaktadır. Aslında bu alanda yaşanan tereddüt ve dağınıklığın 59 Ali Cem Budak/Varol Karaaslan, Medeni Usul Hukuku, Ankara 2017, s.397. 60 Kuru, s.928; Akıncı, s.6. 61 Kuru, s.929-930; Akıncı, s.6.