Türkiye Barolar Birliği Dergisi 140.Sayı

88 İdarenin Taraf Olduğu Uyuşmazlıkların Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri ile Giderilmesi Bu sözleşme, kısmi kabul ve kısmi feragati bünyesinde barındırmakta- dır. 65 Mahkeme huzurunda yapılan ve şarta bağlı olmayan sulh, dava- yı sona erdirmesine ve kesin hükmün sonuçlarını doğurmasına karşı- lık şarta bağlı sulh maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmemektedir. 66 Ancak 659 sayılı KHK kapsamında ifade edilen sulh, HMK 313. madde anlamında sulh değil henüz dava açılmadan önce idarenin, adli veya idari uyuşmazlıklarını anlaşma yoluyla sona erdirmesini ifade eden mahkeme dışı bir usuldür. 67 Bu anlamda 659 sayılı KHK kapsamında yapılan sulh de, henüz mahkeme aşamasına gelmeden yapıldığından dolayı bir usul işlemi değil maddi hukuk işlemidir. Yapılacak olan sulh sözleşmesi hem maddi hukuk ve hem de usul hukuku bakımın- dan sonuç doğurur. Genel bütçe ve özel bütçe kapsamı dışında kalan diğer idarelerin uyuşmazlıklarını sulh yoluyla çözme konusunun 659 sayılı KHK kap- samında olmadığı görülmektedir. Bilindiği üzere 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 12. maddesine göre kamu ku- rum ve kuruluşları; genel bütçe, özel bütçe, düzenleyici ve denetleyi- ci kurum bütçesi, sosyal güvenlik kurumu bütçesi ve mahalli idareler bütçesi şeklinde beş ayrı gruba ayrılmaktadır. 659 sayılı KHK, sadece genel ve özel bütçeli idarelerin bu KHK kapsamında olduğunu düzen- lediğinden mahalli idareler, sosyal güvenlik kurumları, düzenleyici ve denetleyici kuruluşlar 68 ile özerk bütçeli KİT’ler bu KHK kapsamına girmemektedir. Dolayısıyla bu KHK kapsamı dışında olan kurum ve kuruluşlar kendi kuruluş kanunlarında belirlenen sınırlar çerçevesin- de sulh yoluyla uyuşmazlıklarını çözeceklerdir. Hemen ilave edelim ki Adalet Bakanlığı bünyesinde hazırlanan ve kurumların önerisine sunulan “İdari Yargıda İş Yükünün Azaltılması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişik- lik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı” ile bu KHK’nın kapsamı genişletilmektedir. Bu Taslağa göre 659 sayılı KHK’nın 1. maddesine 65 Hakan Pekcanıtez/Oğuz Atalay/Muhammet Özekes, Medeni Usul Hukuku, 10. Bası, Ankara 2011, s.548; Gürsel Özkan, s.262. 66 Kuru, s.560 67 Kaplan, s.49. 68 Celâl Işıklar, “659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Sonrası İdari Yargıda Hu- sumete İlişkin Esaslar”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl:3, S.10, Temmuz 2012, s.413-414.