Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

12 İnancını Açıklamama Hakkı Açısından Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartlarındaki Din Hanesi rak, forum internum kapsamında yer alan herhangi bir hakka yönelik tümmüdahaleler ihlal sonucunu doğurur. İHAM’ın vurguladığı üzere bu dokunulmaz alana “dini inançlara sahip olma ya da olmama” öz- gürlüğü girmektedir. 4 Bu kapsamda bireyler, inançlarını değiştirmeye ya da belirli bir inancı benimsemeye zorlanamaz, inançlarından dolayı kınanamaz ve ayrıca, bireylerin belirli bir inanca sahip olmaları, olum- lu ya da olumsuz sonuçlara bağlanamaz. 5 Forum internumun diğer bir unsuru ise bu çalışmanın da konusu- nu oluşturan, din ya da inancını açıklamama hakkıdır; çünkü birey, inancını herhangi bir yolla açığa vurmadığı sürece, mutlak bir hukuki korumadan yararlanabilmektedir. 6 Bireyin mahrem kalmasını istediği ve forum internum kapsamında kalan inancını açıklamasına dair her- hangi bir talep, özellikle de hukuki yaptırım ile bireyi buna zorlamak, bu alana -kategorik olarak- bir müdahale anlamına gelir. Forum inter- numa yönelik müdahaleye dair meşru bir amaç öngörülmemiş olması nedeniyle de bu müdahale hukuka uygun olamaz. Ayrıca toplumdaki baskın inançlardan farklı bir inanca sahip bireyler açısından inancın açıklanması, ayrımcı uygulamalara maruz kalınmasına neden olabilir. Bu doğrultuda Türkiye’nin de taraf olduğu Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme’nin denetim organı olan Birleşmiş Millet- ler İnsan Hakları Komitesi, 22 numaralı Genel Yorumunda “hiç kim- senin düşüncelerini ya da bir dine ya da inanca bağlılığını açıklamaya zorlanamayacağını” 7 açıkça ifade etmiştir. Uygulamada bireylerin inançlarını açıklamaya zorlanmasına dair meseleler özellikle bireylerin, idari otoritelerle kurduğu ilişkilerinde ortaya çıkmakta ve sorunlu bir hal almaktadır. İdari otoritelerin birey- leri doğrudan din ya da inancını açıklamaya zorlaması, bu şekilde elde 4 İHAM, Buscarini v. San Marino, No. 24645/94, 18 Şubat 1999, § 34. 5 Christoph Grabenwarter, Katharina Papel, Europäische Menschenrechtskonven- tion, 5. bs, C. H. Beck, 2012, s. 294-295; Jens Meyer-Ladewig, Europäische Mens- chenrechtskonvention, 3. bs, Nomos, 2011, s. 228-229; William A. Schabas, The European Convention on Human Rights, Oxford University Press, 2015, s. 420; Zühtü Arslan, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde Din Özgürlüğü, Liberte Düşünce Topluluğu, 2005, s. 33-34; İlyas Doğan, İnsan Hakları Hukuku, Astana, 2015, s. 615-616. 6 Osman Doğru, Atilla Nalbant, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, Açıklama ve Önemli Kararlar, 2. Cilt, Yargıtay Başkanlığı, 2013, s. 125. 7 İnsan Hakları Komitesi, Genel Yorum No. 22: The right to freedom of thought, conscience and religion, (CCPR/C/21/Rev.1/Add.4), 1993, § 18.