Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

111 TBB Dergisi 2019 (141) Sezgin Seymen ÇEBİ gerekse bütünsel açıdan, artık genel olarak negatif unsurlar açısından tanımlanan bir iktidar değil, aksine üretken ve pozitif bir pratikler silsilesinin görülebileceği merkezsiz iktidar ilişkileri ağı söz konusu- dur. 12 Foucault, başka bir içerik ve bağlamda olsa da, C.Schmitt gibi 13 politikayı devletten daha geniş bir çerçevede ele almakta ve onu dev- lete indirgememektedir. Foucault’nun geleneksel yorumu, politik iktidarın ‘egemenlik’ an- layışından ‘disiplin ve biyoiktidara’ evrilişiyle birlikte politik iktidar anlayışında epistemolojik bir kırılmanın ortaya çıkışına odaklanmak- tadır. 14 Klasik iktidar anlayışında egemenlik, devlet ve yasa koyucu- lukla ilişkilendirilmiştir. Bu manada, iktidar “yasayı koyan, kısıtlayan, engelleyen, reddeden, yasaklayan ve sansürleyendir”. 15 Klasik ege- menlik anlayışına dayalı bu bakış, politik iktidarın olumsuz (negatif) kavramsallaştırılmasıdır. Foucault bu konuda şöyle söylemektedir: “ İktidarın iyi tutunmasını sağlayan, onu kabul edilir yapan, onun basitçe üstümüzde sadece hayır diyen bir güç olarak ağırlık yapma- ması, fakat iktidarın karşı gelmesi ve üretken olması, hazzı ve bilgi formlarını teşvik etmesi, söylem üretmesidir. İktidar, işlevi baskı olan olumsuz bir durum olmaktan çok, toplumsal beden üzerinde hareket eden üretken bir ağ olarak değerlendirilmeli”. 16 Bu noktada şunu da belirtmemiz gerekmektedir: Foucault’nun iktidar anlayışı spesifik bir kurumda temsil edilen istikrarlı ve değişmez bir kavrama değil, dina- mik, değişken ve ilişkisel bir kavrama tekabül etmektedir. İktidarı ve iktidar ilişkilerini bu nitelikleriyle devlet dışında aile, okul, hapishane gibi ‘politik olmayan’ alanlarda da her an görebiliriz. 17 Kısaca, liberal 12 Onur Kartal, “ Giriş”, Biyopolitika, s. 7. 13 Bilindiği üzere Carl Schmitt’e göre politika kavramı devletten önce gelmektedir. (Bu konuda bkz. C. Schmitt, The Concept of Political, The University of Chicago Press, Chicago IL,2007). 14 Andrew Johnson, “Foucault: Critical Theory of the Police in a Neoliberal Age”, Theoria: A Journal of Social and Political Theory , Vol. 61, No. 141 (December 2014), pp. 5-24, s. 14. 15 Madan Sarup, An Introductory Guide to Post-Structuralism and Postmodernism , The University of Georgia Press, Athens GA, 1993, s.73; Kate Nash, Contemporary Political Sociology, Blackwell, Oxford UK, 2000, s.20. 16 Michel Foucault, “Truth and Power”, in Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings 1972-1977, C. Gordon (ed.) Pantheorn Books, New York NY, 1980, s. 119. 17 Thomas Lemke, “An Indigestable meal? Foucault, governmentality and state the- ory”, Distinktion: 5Scandinavian Journal of Social Theory, Vol 8, 2007 Issue 2, pp 43-