Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

120 Modern Devlet ve Uyuşturucu ABD Örneği Üzerinden Bir İnceleme Eczacı Friedrich Wilhelm Sertürner, Hannover’de 1807 yılın- da morfini ham afyondan ayırarak, antik Yunanın rüyalar tanrısı Morpheus’a atfen isimlendirmiş ve uyuşturucu (drug) konusundaki klasik makalesini yine aynı yıl yayımlamıştır. Eroin ise Londra’daki Aziz Mary Hastanesi’nde 1874 yılında yarı sentetik bir afyon olarak, doğal maddenin kimyasal yapısı modifiye edilmek suretiyle morfin- den elde edilmiştir. Eroin 1890 yılında Almanya’da yeniden keşfedil- miş, Almanca tıbbi terminolojide büyük ve güçlü manasındaki “he- roisch” kelimesinden esinlenerek ticari olarak heroin (eroin) adıyla Bayer tarafından piyasaya sürülmüştür. Yine de bu dönemde en çok ve yaygın kullanıma sahip madde ham afyon olmuştur. 46 Ondokuzuncu yüzyıl, aynı zamanda uyuşturucu kaynaklı sorun- ların arttığı bir yüzyıldır. Birçok uzman belirtilen artışı modernitey- le bağlantılı bir kültürel kriz sorununun parçası olarak değerlendir- mişlerdir. Uyuşturucu bağımlılığı Aydınlanmanın önemli düşünürü I.Kant’ın özerk, kendi kurallarını koyan burjuva birey idealinin de ini- şe geçişini sembolize eder hale gelmiştir. Bürokrasi ve şirketler tarafın- dan yönetilen bir ekonomik düzende, rekabet, hız ve bununla birlikte gelen stres insanları intoksike maddelere karşı daha korumasız hale getirmiştir. İnsanlar kendi keşifleri olan bir şeyin kölesi haline gelmek- tedirler. Bu haliyle narkotik bağımlılığı modernitenin en kötü senaryo- su gibi gözükmeye başlamıştır. Uyuşturucu kullanımına yönelik artan bu tehdide yasal düzenlemelerle karşı koyma, bir manada, modern ka- pitalizme ve teknolojiye karşı geliştirilen ilerici düzenlemelerin bir alt kümesi olarak da değerlendirilebilir. 47 Elbette işin kültürel boyutu da unutulmamalıdır. Oscar Wilde, 1891 basımı Dorian Gray’in Portresi adlı eserinde, “Birinin unutma ve kaygısızlık satın alabileceği batakhaneler vardı, o korku mekânları ki eski günahlara ilişkin hatıralar yeni günahların oluşturacağı delilik hali ile hafızadan silinebilirdi” diyerek Londra’da uyuşturucu içilen mekânları edebi bir dille ele almaktadır. İngiltere’de Viktoryen dönem 46 Ibid s. 10. 47 David T. Courtwright, Timothy A Hickman, “Modernity and Anti Modernity: Drug Policy and Political Culture in the United States and Europe in the Ninete- enth and Twentieth Centuries,” in Drugs and Culture Knowledge, Consumption and Policy , Geoffrey Hunt, Maitena Milhet,and Henri Bergeron (ed.), Ashgate Publication, Burlington VT USA, pp. 213-225, s. 214.