Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

128 Modern Devlet ve Uyuşturucu ABD Örneği Üzerinden Bir İnceleme dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında, bağımlıların tedavisini amaçla- yan merkezler kurulmuştu. Bununla birlikte, bu dönemde uyuşturucu bağımlılığı ile alkol bağımlılığı arasında bir ayrım yapılmamış ve her ikisi de “sarhoşluk” ya da “ayyaşlık” genel başlığı altında ele alınmış- tı. 67 Yirminci yüzyıl başında ise, bizatihi narkotik bağımlılığının teşhis ve tedavisine yönelik biyo-psikolojik yaklaşımın yeniden gündeme geldiği görülmektedir. Fizyolojik model narkotik maddenin bağımlı- lık yapıcı doğası üzerine eğilirken, psikolojik model önceliği bağımlı kişinin psikolojik yapısına vermekte ve belirli kişilerin var olan psiko- lojilerinin onları uyuşturucu madde kullanmaya yöneltme açısından çok daha elverişli bir durum yarattığını iddia etmekteydi. 68 ABD’de on dokuzuncu yüzyılda bağımlı popülasyonunun büyük çoğunluğu tıbbi bağımlılar iken, bağımlıların bakımlarının kısılması veya başka tür bir zorlayıcı hukuki eylem için, afyon içimini önleme- ye yönelik kararnameler hariç, yasal düzenleme yapılması yönünde çok az bir çaba vardı. Zaman içinde bağımlılık giderek yeraltına doğru çekilip, tıbbi olmayan bağımlıların sayısı arttıkça bağımlılara yönelik tavır ve politikalar da değişti. Amerikalılar alt sınıf mensubu olarak gördükleri bu yeni tür bağımlıları sorumsuz ve nefsine düşkün in- sanlar olarak değerlendirip, gittikçe artan bu ‘tıbbi olmayan bağımlı’ çoğunluğa kızıyorlar, onları hiçbir şeye hakkı olmayan ve karşılarına yeni bir kisve ile çıkan fakirler olarak görüyorlardı. Aynı zamanda on- lardan korkuyorlardı. 69 ABD’ye afyon ithalatına ilişkin ilk istatistikler başlangıç olarak 1840 tarihini göstermektedir. Bu tarihten sonra yayınlanan istatistik- lerde sürekli bir artış trendi söz konusudur. Kişi başına düşen afyon ithalatı 1896 yılında tavan yapmıştı. İç Savaşta yer alan ve sayıları bi- linmeyen bazı askerlerin savaş sonrası afyon kullanımını başkalarına da yaymış olabilecekleri düşünülmektedir. Morfin ise 1870’lere kadar büyük oranlarda ithal edilen bir narkotik değildi. Uyuşturucu kulla- nımının artışında diğer etken, bu kullanıma ilişkin çok az bir korku- nun olduğu bir dönemde, afyonun hekimler ve patentli ilaç üreticile- ri tarafından yaygın olarak kullanılmasıydı. 1906 tarihli Saf Gıda ve 67 S. Ghatak, “The Opium Wars”, s. 48. 68 Ibid s. 48 69 D. Courtwright, Dark Paradise, A History of Opiate Addiction in America, s. 140.