Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

14 İnancını Açıklamama Hakkı Açısından Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartlarındaki Din Hanesi böylelikle inancını açıklamak zorunda kaldığını belirtmiş, nüfusun çoğunluğunun Katolik olduğu Polonya’da bu durumun, gelecekteki eğitim ve iş kariyeri açısından damgalama (stigmatization) sonucunu doğurduğunu vurgulamış ve inanç özgürlüğünün ihlal edildiğini ileri sürmüştür. 12 İHAM, “Sözleşme’nin 9. maddesinin, bireyin, dini inançları ko- nusunda sessiz kalma hakkını güvence altına alıp almadığı sorusunu açık bırakarak” oluşturduğu gerekçesinde ilk olarak, başvurucunun, ileri sürdüğü damgalanma riskini somut olaylarla temellendireme- diğini vurgulamıştır. Ayrıca başvurucunun, karnesinde yer alan din dersine ait bölümün boş bırakılması nedeniyle herhangi bir sorun ya- şadığını ortaya koymadığının altını çizen İHAM, başvurucunun ileri sürdüğü olası ayrımcılık pratikleri açısından da Polonya yasaların- da dine dayalı ayrımcılığın yasaklanmış olmasını yeterli bulmuştur. Karar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, ilk göze çarpan husus, çoğunluğu Katolik olan Polonya’da, ateist olan başvurucuya, maruz kalabileceği muhtemel ayrımcı uygulamaları kanıtlama açısından ol- dukça ağır bir yük yüklendiğidir. Bundan daha önemli olan husus ise, inancını açıklamama hakkının varlığı konusunda Mahkeme’nin bir yorum getirmekten özellikle kaçınmasıdır. Mahkeme bunun so- nucunda, inanç özgürlüğüne herhangi bir müdahale olmadığına ka- rar vermiştir. 13 İHAM, inancını açıklamama hakkının forum internumun kapsa- mında olup olmadığını tartışmaktan kaçınan tutumunu ilerleyen yıl- larda değiştirmiştir. Belki de değiştirmek zorunda kalmıştır şeklinde bir saptama bu noktada daha isabetli olabilir. Söz konusu dönüşümün başlangıç noktasını, Yunanistan’daki nüfus cüzdanlarında yer alan din hanesine ilişkin Sofianopoulos v. Yunanistan kararı oluşturur. Bu karara konu olan olayın bir geçiş kararı olma açısından elverişli bir nitelikte olduğu söylenebilir, çünkü başvurucu, nüfus cüzdanlarındaki din ha- nesinin kaldırılmasını talep etmemiş, aksine Yunan hükümetinin din hanesini kaldırmış olmasının, inancını açığa vurma özgürlüğünü ihlal ettiğini ileri sürmüştür. İHAM ilk olarak; gerek Yunan Yüksek İdare Mahkemesi’nin nüfus cüzdanında din hanesi yer almasına dair kara- 12 Ibid. 13 Ibid.