Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

139 TBB Dergisi 2019 (141) Sezgin Seymen ÇEBİ ğımlılık tedavisinde kontrollü bir şekilde bağımlıya verilmesinin, yok- sunluk sendromuna (withdrawal syndrome) ilişkin olarak tedavi edici özelliğine vurgu yapmaktaydılar. Bu dönemde, New York’taki ıslah evlerinde bağımlı mahkûmlara afyonun giderek azalan dozda veril- mesi yanında bu tedavinin fiziksel egzersiz ve disiplinli bir çalışma ile tamamlanması uygulamaları sisteme dâhil edilmişti. 1910’lu yıllarda Harrison Yasası’nı takiben birçok büyük şehrin belediye sağlık depart- manları tarafından uyuşturucu klinikleri kurulmuştu. Fizyolojik mo- deli esas olan birçok klinik de Harrison Yasası’nın ardından faaliyetle- rine başlamıştı. Bu süreçte Dr. George E Petty’nin yaptığı bir açıklama oldukça ilginçtir: “ Alışkanlık iradenin düzeltilmesi yoluyla tedavi edilebilir. Bu narkotik hastalıklarda geçerli değildir. Bu nedenle, o ba- sit bir alışkanlık değildir ve öyle ifade edilmemelidir.” Bu açıklamada, uyuşturucu kullanımına ilişkin olarak klasik söylemin terk edilmesi suretiyle olgunun tıbbileştirildiği ve hastalık olarak görülmeye başlan- dığı bir sürecin ifade edilmesi söz konusudur. Hatta daha da önemlisi söylemde alışkanlık değil, bağımlılık terimi kullanılmıştır. Buna göre bağımlılar ciddi bir hastalığın kurbanlarıydı ve hapsedilmek yerine te- daviye ihtiyaçları vardı. 99 O dönemde ABD genelinde hükümetin uyuşturucu kontrolüne ilişkin oluşturduğu idari-hukuki yapı üzerinde konsensüs sağlanmıştı. Yine bağımlılığın sıkı bir tedavi ve disiplin rejimi oluşmaksızın ortadan kaldırılmasına imkân bulunmadığı kanısı güçlendi. Bununla birlikte uyuşturucu tedavi kliniklerinin başına gelenler bağımlılık tedavisi söz konusu olduğunda suç kontrolü ve hukuki yaptırımın tıbbi görüşün önüne geçtiğini göstermektedir. Amerikan Tıp Derneği dahi ayakta te- davi merkezleri hakkında destek açıklaması yapmayıp, hatta 1920 yı- lında kınayıcı bir açıklamada bulundu. Bir görüşe göre, derneğin Sağ- lık ve Kamusal Talimatlar Komitesi’nin yaptığı bu kınayıcı açıklama bağımlıları kriminalize etmeye çalışan Narkotik Departmanı tarafın- dan kullanıldı. Bu dönem, uyuşturucu kontrol politikalarına yönelik olarak ABD’de tıp ve ceza hukuku alanında günümüze kadar gelen Şehirdeki uyuşturucu bağımlılığını araştıran New York Şehri Büyük Jüri Başkanı Alfred Weber ise uyuşturucu sorununun yasal olmaktan çok klinik bir problem olduğunu vurguladı. (S. Ghatak “The Opium Wars”, s.46). 99 S. Ghatak, “The Opium Wars”, s.48.