Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

166 Yabancı Ülke Ceza Mahkemelerince Verilmiş Mahkûmiyet Kararlarının Hak Yoksunlukları ... cektir. 19 Söz konusu düzenlemenin uygulanabilmesi için hakkında karar verilecek olan kişinin Türkiye’de bulunması şartının aranması suç işlemesi nedeniyle birtakım hakları kullanmaktan yasaklanması gereken kişinin Türkiye dışında bulunurken Türk kamu düzeniyle ilgili haklarını kullanabilmesinin yolunu açacaktır. Türk kamu düze- niyle ilgili hakların kullanım alanı Türkiye coğrafyasıyla sınırlandı- rılamaz. Örneğin yurt dışında yaşayan bir Türk vatandaşı Türkiye’de bulunmasa bile seçme hakkını yut dışında kullanmaya devam ede- bilmektedir. Dolayısıyla işlediği suç nedeniyle kişinin belli hakları kullanmaktan yasaklanmasına karar verirken kişinin bulunduğu ülke önem taşımayacaktır. Bu konuda yurt dışında bulunan bir ki- şinin belli hakları kullanmaktan nasıl yasaklanacağı konusu günde- me gelebilir. Ancak burada asıl önemli olan, kişinin, hakkındaki hak yoksunluğuna karar veren ülkenin kamu düzeniyle ilgili birtakım hakları (seçme, seçilme, velayet) kullanmak istemesi durumudur. Cumhuriyet savcısının istemi üzerine mahkemece hak yoksunluk- larına karar verilmesine karşın savcının böyle bir istemde bulunabil- mesi için öncelikle böyle bir yabancı mahkeme kararının varlığından haberdar olması gerekir. Bunun nasıl olacağı ise adli sicil kayıtlarının tutulması, yabancı mahkemelerce verilen mahkûmiyet kararlarının adli sicile kaydıyla ilgili bir husustur. Bu noktada usulün nasıl olduğu- nu anlamayabilmek için Adli Sicil Kanunu’ndaki düzenlemelerin ince- lenmesi gerekmektedir. Bu konuda yürürlükteki 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’yla mülga adli sicil kanunları arasında düzenleme farklılıkla- rı vardır. Çalışmamızda yeri geldikçe bu farklılıklara değinilecektir. B. ADLİ SİCİL KANUNUNDA YER ALAN DÜZENLEMELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Mevcut uygulamayı anlayabilmek için öncelikle mülga adli sicil kanunlarında yer alan hükümlere bakmamızda fayda vardır. 1944 ta- rih ve 4664 sayılı Adlî Sicil Kanunu’nun 20 2. maddesinin (B) bendinde Türk kanunlarına göre suç teşkil eden bir fiilden dolayı Türk vatan- 19 Aynı yönde bkz. Murat Aksan, Ceza Mahkûmiyetine Bağlı Hak Yoksunlukları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Ya- yımlanmamış Doktora Tezi, 2007, s. 330. 20 RG, 12.09.1944/5806