Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

185 TBB Dergisi 2019 (141) Tayfun GÜN düzenleme çerçevesinde uygulamada bono ya da çeke bağlanmış bir alacak, alacaklı tarafından nakit para ihtiyacını karşılamak amacıyla bononun vadesinden, çekin ise üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihinden önce üçüncü bir kişiye ciro edilmesi suretiyle veya hukuki yönden tahsilinde zorlukla karşılaşılması nedeniyle bir üçüncü kişiye devredilebilmektedir. Üçüncü kişi, kendisine devredilen bu alacağın karşılığında alacaklıya bono ya da çek üzerinde yazılı olan meblağdan daha az miktarda para ödemektedir. Bu yöntemlerle tefecilik yasağına ilişkin kanun hükümleri dolanılmaktadır. Bu gibi hallerde, bono ya da çekin hamili olan kişi ile üçüncü kişi arasında ticari ilişkiye dayanan bir borç yoktur. Yalnızca, bono veya çekin hamili değişmekte, alacaklı sıfatı bir üçüncü kişiye geçmekte ve alacak kambiyo senedine bağlan- mış olduğundan cironun ticari yaşamda sağladığı kolaylık kötüye kul- lanılmaktadır. 17 Uygulamada, yalnızca senet kırma suretiyle tefecilikten bahse- dilse de alacağın senede bağlanmamış olduğu durumlarda da işlemin içeriğine bakılarak tefecilik suçunun oluşup oluşmadığı saptanmalı- dır. Senede bağlanmış olsun ya da olmasın kişinin alacağını daha dü- şük bir bedelle ödünç verene devrettiği durumlarda diğer şartların da mevcudiyeti halinde, tefecilik suçu oluşacaktır. 18 Alacağın temlikinin sebebe bağlı bir işlem olduğu ve alacağın temlikine temel olan işlemin geçersiz olmasının temlik işlemini de geçersiz hale getireceği yönünde fikir 19 ile birlikte alacağın temlikinde cirodan farklı şekilde devrede- nin garanti borcunun olmayışı 20 da bu görüşü savunmaya engel teşkil etmeyecektir. Çünkü tefecilik suçunun kazanç sağlamak amacıyla ya- pılmış olması yeterli olup, amaçlanan kazancın elde edilmiş olması ge- rekli değildir. Yine, senet kırma suretiyle tefecilik fiili işlenirken ödünç alanın ödünç aldığı para üzerinde tasarruf etme imkânı sağlaması, ödünç para verenin bu fiili kazanç sağlamak amacına yönelik işlemesi ve işlemin konusunun para olması göz önüne alındığında gerekçede bu doğrultuda açıklama bulunmasaydı dahi tefecilik suçunun oluştu- 17 Özgenç, Tefecilik Suçu, s. 549; Bekar, s. 510. 18 Giyik, s. 90-91. Bir diğer görüşe göre ise: “bu fiilin suç olarak kabul edilebilmesi için tefecilik suçunun düzenlendiği madde metninde ayrıca ve açık olarak düzen- lenmesi gerekmektedir” İnci, s. 147; Özbek, s. 37; Arslan, s. 38; Akkaya, s. 47. 19 Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 22. B. , Ankara 2017, s. 1266. 20 Tamer Bozkurt, Ticaret Hukuku, Kuram Yayınları, 1. B. , Ankara 2017, s. 385-387.