Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

214 İrtikâp ve Rüşvet Suçları Bakımından İcbar Karinesinin Ceza Sorumluluğuna Etkisi getirirken kamu görevlisi olmanın gücünü baskı unsuru olarak kul- lanmaktadır. Oysa görevin kötüye kullanılmasında kamu görevlisinin mevzuata ya da talimatlara aykırı davranması yeterlidir. 13 Rüşvet ve irtikâp suçlarının yukarıda yer alan niteliklere göre ay- rılması gerekir. Rüşvet suçu, rüşvet veren ve rüşvet alan kişiler arasın- da kazanç elde etme amacıyla yapılan bir anlaşma olup kamu görev- lisi haksız menfaat elde etmek için bireye baskı uygulamamaktadır. 14 Bu nedenle rüşvet suçu sıfatın ya da nüfuzun kötüye kullanılması hali değildir. Oysa irtikâp suçunda kamu görevlisi göreviyle doğrudan bağlantılı olarak haksız menfaat elde etmek adına bireyi zorlamakta icbar etmektedir. Bu nedenle irtikâp suçunda kamu görevlisi nüfuzu- nu kötüye kullanmaktadır. İrtikâp suçunda kamu görevlisinin elde et- tiği haksız menfaat ile yerine getirdiği görev arasında doğrudan illiyet bağı olduğundan irtikâp suçu sıfatın kötüye kullanması olarak kabul edilemez. 15 3. İcbar Kavramı ve Özellikleri Kamu görevlisine sağlanan menfaat, görevin kapsamında ifa edi- len işin niteliği vb. unsurlar kamu idaresine karşı işlenen suçlar içeri- sinde irtikâp suçunun ayırt edici özelliği değildir. İcbar suretiyle irtikâp suçunun ayırt edici özelliği icbar unsurudur. Kamu görevlisinin suçun aktif süjesi, ona menfaat sağlayan bireyin suçun pasif süjesi olmasının sebebi kamu görevlisinin bireyin iradesini baskı altına almasıdır. 16 Kamu görevlisinin, kendisine menfaat sağlayan bireyin iradesine yönelik olarak zor kullanma haline icbar etmek denir. Bireyin icbar edilmesi şekle tabi olmayıp gerçek ya da sözlü, doğrudan ya da dolay- lı, açık ya da örtülü olabilir. 17 13 Luca Carboni, “La Concussione İn: Le Disposizioni Penali della Legge Anticorru- zione Numero 190 del 2012”, Trieste, EUT Edizioni Università di Trieste, 2013, s. 29. 14 Francesco Carrara, Programma dei Corso di Diritto Criminale, C.5, Lucca, 1877, s. 116. 15 Francesco Antolisei, Manuale di Dritto Penale, Parte Speciale II, Milano, 1986, s. 778; Benzer görüş için ayrıca bkz. E. Mattevi, “İl Reato Di Concussione: Esperienza di Tangentopoli ed Esigenze di Riforma”, İn İl Margine, n. 7, 2002, s. 15. 16 Carboni, s. 33. 17 Antolisei, s. 780; Benzer görüş için ayrıca bkz. Turabi, s. 5; İrtikâp suçunun dü- zenlendiği ceza normunda icbar kavramı açıklanmamakla birlikte zorlamanın