Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

223 TBB Dergisi 2019 (141) Recep KAHRAMAN yapmamıştır. 43 Üçüncü görüşe göre somut olayda icbar elverişli olma- sına karşın cesaretinden dolayı bu durum bireyi etkilememiştir. İcba- rın objektif değerlendirme sonucunda elverişli yoğunluğa ulaşmasına karşın bireyin çekinmemesi durumunda icbarın varlığı kabul edilir ve irtikâp suçu teşebbüs aşamasında kalır. 44 Kamu görevlisine haksız menfaatin sağlandığı somut olayda kamu görevlisinin hal ve hareketlerine bağlı olan icbarın bulunması veya bulunmamasına göre irtikâp ya da rüşvet suçundan dolayı so- rumluluğun doğması mümkündür. Bu sonuçların gerçekleşmesine ilişkin olarak üç farklı ihtimal bulunur: Birinci ihtimale göre icbarın somut olayda bulunmaması halinde bireyin iradesi sakatlanmadığı için kamu görevlisine sağladığı haksız menfaat rüşvet suçunu oluş- turur. Bu durumda birey, işinin yapılmayacağı endişesini taşımadan kamu görevlisine haksız menfaat sağlamış olur. Kamu görevlisi ile gö- reve dâhil olan belli bir işin yapılması ya da yapılmaması konusunda anlaşmış kabul edilir. İkinci ihtimale göre somut olayda icbarın var- lığına rağmen icbar elverişsizdir. Bu durumda iki olasılık ortaya çık- maktadır: Birinci olasılığa göre birey elverişsiz icbardan etkilenmeden menfaat sağlamış ise rüşvet suçu oluşur. İkinci olasılığa göre ise icbar elverişsiz olmasına karşın birey bu durumdan etkilenerek kamu gö- revlisine menfaat sağlamıştır. Önemli olan icbarın nesnel olarak varlığı olup bireyin sübjektif durumu icbarın varlığının değerlendirilmesin- de dikkate alınmadığından birey iradesi sakatlanmamış kabul edilir rüşvet suçu oluşur. Üçüncü ihtimale göre somut olayda icbar elverişli olmasına rağmen birey kamu görevlisinin icbarından etkilenmemiştir. İcbardan etkilenmemiş bireyin işinin vaktinde görülmeyeceği endişesi taşımaması cesaretinden kaynaklanmış olabilir. Bu durumda menfaati sarih iradesiyle sağlamış olur ki yapılan zımni rüşvet anlaşması gere- ğince rüşvet suçu işlenmiş olur. 43 Artuk/Gökcen/Alşahin/Çakır, s. 998; Benzer görüş için ayrıca bkz. Üzülmez, s. 287; Benzer görüşü savunan İtalyan Yargıtayı’na göre irtikâp suçunun aksine rüşvet anlaşmasını kuran taraf iradelerinin samimi olması gerekir. Kamu görevli- sinin icbarından bireyin kolayca kurtulma imkânı varken bunu yapmayarak men- faat sağlaması irtikâp suçunu oluşturmayıp rüşvet suçu sayılmalıdır. (Cass. 1972, n. 830) bkz. Carcano, s. 140. 44 Üzülmez, s. 287; Benzer görüşü savunan Yargıtay’a göre somut olayda icbar el- verişli olmasına karşın bireyin cesareti yani sübjektif durumu nedeniyle endişeye kapılmaması halinde irtikâp suçu teşebbüs aşamasında kalır. (5. CD. 19.04.2000, 226/1290).