Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

234 Konkordato Mühletinin Alacaklılar Bakımından Sonuçları raya çevrilmesi yoluyla takibi takip yasağından muaf tutarak rehinli alacaklıları korumuştur. Bununla birlikte, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibin sonuna kadar götürülmesine de müsaade edilmeyerek borçlunun menfaatleri de korunmuş ve konkordatonun başarı şansı artırılmak istenmiştir. 45 Az önce belirtildiği gibi konkordato mühleti verilmiş olması reh- nin paraya çevrilmesi yoluna başvurulmasını önlemeyeceği gibi, kon- kordatonun tasdik edilmiş olması (İİK m. 305) dahi bu yola başvurul- masını önlemez. Zira tasdik edilen konkordato rehinli alacaklar için -rehinle güvence altına alınan meblağ nispetinde- mecburi değildir. 46 Bilindiği üzere hukukumuzda alacaklı kural olarak alacağını önce- likle gösterilen rehinden karşılamak zorundadır. “Önce rehne müraca- at kuralı” olarak bilinen bu kuralın istisnası olan hallerde ise alacaklı rehnin paraya çevrilmesi yoluna başvurmadan haciz veya iflâs yolla- rına başvurabilmektedir. 47 Konkordato mühleti verilmesi durumunda takip yasağı başladığından alacaklılar işte bu istisnai yollara dahi baş- vuramayacaklardır. 48 Takip yasağının bir diğer istisnası ise 206’ncı maddenin birinci sı- rasında yazılı imtiyazlı alacaklardır. 49 Bununla kastedilen esas olarak 45 Rehinli alacaklara tanınan imtiyazların konkordatonun başarıya ulaşması bakı- mından ortaya çıkarabileceği güçlükler hakkında bkz. Bkz. Ali Cem Budak, Öde- me Güçlüğü veya Ödeme Aczi İçindeki İşletmelerin Kurtarılması ve Türk Kon- kordato Hukuku, Türk, İngiliz ve ABD Hukukunda İşletmelerin Ödeme Güçlüğü Sorunları ve Banka İlişkileri Sempozyumu, İstanbul 1993, s. 81-83. Karş. Sema Taş- pınar Ayvaz, İcra ve İflâs Hukukunda Yeniden Yapılandırma, Ankara 2006, s. 364. 46 Bkz. İİK m. 308/c, III 47 Bkz. İİK m. 45, II, III; m. 167, I 48 Kuru, İcra IV, s. 3655. Doktrinde konkordato mühletinin verilmesinden önce anılan istisnai hallerden birine istinaden haciz veya iflâs yoluna başvurmuş olan alacaklının konkordato mühleti içinde takibi devam ettiremeyeceğinden, başvur- duğu (haciz veya iflâs) yoluyla takibi değiştirerek yeniden harç ödemeden eski takip dosyası üzerinden borçlu aleyhine rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabilmelidir (İİK m. 43, II kıyasen) kabul edilmektedir. Bu görüşe göre, bu hal- de, takip yasağı değiştirme yasağı geçerli olmamalıdır. Zira burada rehin alacak- lısının takip yolunu değiştirmesi, kendi iradesine dayanmamakta, rehin alacaklısı adeta buna zorlanmaktadır (Kuru, İcra IV, s. 3655). 49 İsviçre İcra ve İflâs Kanunu’nda imtiyazlı alacaklılara bu şekilde bir ayrıcalık ta- nınmamıştır. Bu husus Kanunun gerekçesinde borçlunun imtiyazlı alacaklılara ve mühlet sırasında konkordato komiserinin onayıyla doğan borçlara teminat gös- terme zorunluluğu ile açıklanmaktadır (Pekcanıtez/Erdönmez, s. 93; Kale, Öztek- Konkordato Şerhi, m. 294, No.10). Karş. Kren Kostkiewicz, Şerh, s. 680.