Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

274 Önalım Hakkından Feragat ve Hakkı Kullanmaktan Vazgeçme hi, bu durumun feragat eden paydaşın cüzi haleflerine karşı da ileri sürülebilmesini sağlar. 37 Oysa sözleşmesel önalım hakkından feragat- te durum farklıdır. TBK md. 239 gereği, aksine anlaşma olmadıkça, sözleşmeden doğan önalım, alım ve geri alım hakları devredilemez, ancak miras yoluyla geçer. Ancak önalım hakkı sahibi bu hakkından feragat ettiği takdirde, hak kesin olarak sona ereceğinden, ne cüzi ha- leflerin, ne de külli haleflerin önalım hakkına sahip olması söz konu- su olacaktır. Yani sözleşmesel önalım hakkından feragat edilmesiyle hak sona erecek, şerh de yolsuzlaşacaktır. Yolsuz hale gelen şerhin genel hükümler çerçevesinde terkini mümkün iken, feragatin şerh edilmesini aramanın anlamsız olduğu ortadadır. Bu nedenle feragat işleminin şerhinin herhangi bir faydası yoktur. 38 Üstelik tapu sicili- ne şerh edilmemiş olan önalım hakları bakımından, bu anlamsızlık daha da belirgin hale gelmektedir. Önalım hakkının kendisi tapuda şerh edilmemişken, bu haktan feragati şerh koşuluna bağlamak akla uygun değildir. Bu nedenle TMK md. 735/III atfı gereği sözleşmeden doğan önalım hakkında da gündeme gelen “haktan feragatin şerhi”, sözleşmesel önalım hakkının niteliğine uygun düşmediği için uygu- lanmamalıdır. Bu değerlendirmeler çerçevesinde, sözleşmesel önalım hakkından bir sözleşme ile veya hak sahibinin tek taraflı irade açıklaması ile fera- gat edilebilmeli, feragat sözleşmesinde veya feragat beyanında resmi şekil şartı aranmamalıdır. Zira kurulması bile adi yazılı şekle tâbi olan (TBK md. 237) sözleşmesel önalım hakkından feragatte resmi şeklin aranmasında herhangi bir menfaat yoktur. Bununla birlikte belirli bir satışta yasal önalım hakkından vazgeçmenin yazılı şekilde yapılması gerektiğini öngören TBK md. 733/II, c.2 burada uygulama alanı bula- bilir. Gerçekten de adi yazılı şekilde kurulan önalım sözleşmesinden feragatin de aynı şekilde yapılması, feragat edenin menfaati ve ispat kolaylığı açısından uygun olacaktır. Ayrıca çalışmamızın II. kısmında görüleceği üzere, belirli bir satışta sözleşmesel önalım hakkından vaz- geçmede de yine TBK 735/III’ün atfı gereği adi yazılı şekil şartı arana- cağından, haktan tamamen feragat etmede aynı şekil şartının aranması yerinde olacaktır. 37 Buz, s. 435. 38 Buz, s. 436; Demirsatan, s. 938.