Türkiye Barolar Birliği Dergisi 141.Sayı

275 TBB Dergisi 2019 (141) Pınar ALTINOK ORMANCI Diğer taraftan, sözleşmeden doğan önalım hakkından feragatin şerhi gereksizdir. Sözleşmesel önalım hakkı şerh edilmiş ise, bu haktan feragat sonucunda şerh de yolsuz hale geleceğinden terkin edilmesi mümkün olacaktır. Şerh edilmemiş önalım hakkı bakımından da fera- gatin tapuya şerh ettirilmesi gibi anlamsız bir zorunluluk da kalmaya- caktır. Kanaatimizce TMK md. 735/III hükmünün amacı, yasal önalım hakkından feragate ilişkin düzenlemeleri niteliğine uygun düştüğü öl- çüde sözleşmesel önalım hakkına uygulamaktır. Bu nedenle TMK md. 733/II hükmüne yapılan yollama, hükümde açıkça ifade edilmese de, maddenin kıyasen uygulanmasına yöneliktir. Yasal önalım hakkın- dan feragatte aranan resmi şekil ve şerh şartları, sözleşmesel önalım hakkından feragatin niteliğine uygun düşmediğinden, zorunlu birer unsur olarak aranmamalıdır. Ayrıca kanun koyucunun bu konuya açıklık getirerek TMK md. 735/III hükmünü “… kıyasen sözleşmeden doğan önalım hakkında da uygulanır” şeklinde düzenlemesi yerinde olacaktır. B) Yasal önalım hakkından feragat Yasal önalım hakkı, özel hukuktan doğan bir hak olması nedeniy- le, bu haktan feragat etmek mümkündür. Bu haktan tamamen (tüm paydaşlar için ve tüm paydaşlara karşı) feragat edilebileceği gibi, kıs- men (sadece belirli paydaşlara karşı) feragat de söz konusu olabilir. 39 Yasal önalım hakkından feragati düzenleyen TMK md. 733/II, bu haktan feragatin resmi şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh veril- mesi gerektiğini öngörmektedir. Bu çerçevede öncelikle yasal önalım hakkından feragatin tek taraflı bir irade açıklamasıyla yapılıp yapıla- mayacağı sorusu cevaplandırılmalıdır. TMK md. 733/II hükmünde bu hususta bir açıklık olmasa da, taşınmaz mülkiyetinin kanundan doğan kısıtlamaları ile ilgili olarak TMK md. 731/II, “Bu kısıtlamaların orta- dan kaldırılması veya değiştirilmesi, buna ilişkin sözleşmenin resmi şekilde düzenlenmesine ve tapu kütüğüne şerh verilmesine bağlıdır” hükmünü içermektedir. Söz konusu hükümde yer alan sözleşme ifa- desi, yasal önalım hakkından feragatin tek taraflı irade açıklamasıyla yapılamayacağını ortaya koymaktadır. Oysa yasal önalım hakkı bir 39 Heinz Rey/Lorenz,Strebel, Basler Kommentar ZGB II, Art. 681b, n.1 ve n. 2, 5. Auflage, Ed.Honsell-Vogt-Geiser, Basel 2015.